Specijalno tužilaštvo Kosova u optužnici u slučaju Banjska tereti biznismena sa severa Radula Stevića za pranje novca, odnosno da je u periodu od 1. januara 2017. do 24. septembra 2023. preko svoje kompanije RAD DOO pomagao Milanu Radoičiću da sakrije poreklo novca.
Prema optužnici, koju je protiv 45 lica Specijalno tužilaštvo Kosova podiglo 11. septembra i u koju je Radio Slobodna Evropa imao uvid, navodi se da je Stević svesno preko svojih privrednih subjekata i ekonomskih aktivnosti pomagao Radoičiću da opere novac tako što je nepokretnu i pokretnu imovinu prenosio na treća lica, sa ciljem da se prikrije poreklo imovine.
Stević je sa svojim kompanijama ranije dobijao tendere za razne projekte od Kosova, a poslednjih godina samo od Srbije.
Poslednji višemilionski tender dobio je od Srbije dan nakon podizanja optužnice na Kosovu.
U optužnici se navodi se da je Radule Stević bio svestan da prihodi Radoičića proizilaze iz kriminalnih aktivnosti, te da postoji osnovana sumnja da je izvršio krivično delo "pranje novca", koje je kažnjivo zakonom o sprečavanju pranja novca i borbi protiv finansiranja terorizma.
Kazna za ovo krivično delo je do deset godina zatvora.
Stević nije odgovorio na pozive RSE za komentar.
Šta se desilo u Banjskoj?
Oružana grupa Srba je 24. septembra 2023. napala Policiju Kosova u Banjskoj kod Zvečana i ubila jednog policajca. Potom su u razmeni vatre ubijena i trojica srpskih napdača. Odgovornost za ovaj napad je preuzeo Milan Radoičić – tada potpredsednik Srpske liste, najveće partije Srba na Kosovu koja ima podršku Beograda.
Optužnica Specijalnog tužilaštva Kosova protiv 45 osoba za ovaj oružani napad tereti većinu njih za terorizam i teška krivična dela protiv ustavnog poretka i bezbednosti Republike Kosovo.
Milan Radoičić se tereti i za omogućavanje i finansiranje izvršenja terorizma i pranja novca, dok su Radule Stević i pravno lice RAD DOO optuženi samo za pranje novca.
U optužnici se navodi da je ova grupa, upotrebom nasilja uz korišćenje teškog naoružanja, pokušala da "odvoji severni deo teritorije Republike Kosovo, odnosno opštine naseljene srpskom većinom, i da ih pripoji teritoriji Republike Srbije".
Sudija za prethodni postupak je, kako se navodi u optužnici izdao nalog za hapšenje Stevića, te 20. avgusta 2024. raspisao i poternicu. Prema saznanjima RSE Radule Stević se već neko vreme ne nalazi na Kosovu.
Ko je Radule Stević i šta se zna o njegovim kompanijama?
Biznismen iz Zvečana Radule Stević na Kosovu ima dve registrovane kompanije - RAD D.O.O. i RAD P.T.P. a u Srbiji je pod njegovim imenom registrovana RAD 028.
Stević se od decembra 2021. godine, zajedno sa Milanom Radoičićem, nalazi se pod američkim sankcijama zbog umešanosti u međunarodni kriminal i korupciju. Pod sankcijama su i njegove kompanije na Kosovu i u Srbiji.
Kompaniju pod nazivom RAD P.T.P. na Kosovu je registrovao aprila 2013. godine, da bi februara 2018. registrovao još jednu pod nazivom RAD D.O.O. Kako se može videti u Agenciji za registraciju biznisa na Kosovu, osnovna delatnost Stevićević kompanija je izgradnja stambenih objekata i drugi građevinski radovi.
Na osnovu podataka koji se objavljuju na kosovskom portalu "Otvorena nabavka", na kome se mogu pronaći informacije o javnim ugovorima na Kosovu od 2018, Stevićeve kompanije su iz budžeta Kosova dobili oko pet miliona evra.
Usluge njegove firme su koristile uglavnom opštine sa srpskom većinom na severu Kosova koje rade po kosovskom sistemu - Severna Mitrovica, Leposavić, Zvečan i Zubin Potok.
Radule Stević i njegova kompanija RAD 028, koja je u Srbiji registrovana januara 2014, dobila je milione evra za realizaciju raznih infrastrukturnih projekata i iz budžeta Srbije.
Stević pobeđuje na tenderima koje uglavnom objavljuju Privremeni opštinski organi koji na Kosovu funkcionišu u sistemu Srbije. Neki od njih su zatvoreni od početka godine uz obrazloženje kosovskih vlasti da njihovo funkcionisanje narušava ustavnost i zakone.
Šta piše u optužnici oko pranja novca?
Radule Stević se u optužnici u slučaje Banjska spominje u svojstvu privrednika koji je svesno učestvovao u pranju novca u korist Milana Radoičića.
U vezi sa tim se takođe pominju i kompanije koje su, kako se navodi, do 6. oktobra 2023. godine bile u vlasništvu Milana Radoičića, Zvonka i Žarka Veselinovića: INKOP iz Ćuprije, Novi Pazar Put, Betonjerka Aleksinac, Velmortrans Plus, Dolly Bell Beograd.
Dodaje se da se nakon napada u Banjskoj, Milan Radoičić povukao kao suvlasnik u ovim kompanijama kako one ne bi pretrpele pravne posledice. O tome je izveštavao i Radio Slobodna Evropa.
Specijalno tužilaštvo Kosova ocenjuje da je Radoičić pranjem novca dobio veliku moć i kontrolisao sever Kosova kroz kriminalne aktivnosti, te da je taj uticaj koristio "kao instrument za borbu protiv ustavnog pravnog poretka Kosova putem terorističkih akata i za svoje lične potrebe".
"Svaka institucionalna podrška koja je pružena iz budžeta Kosova za građane na severu završavala je u rukama optuženog Milana Radoičića, koji je uspeo da formira kompanije koje su se činile legalnim, te dobijao javne ugovore. Slična šema je razvijena i u Srbiji, ali sa svesnom namerom borbe protiv pravnog poretka Republike Kosova", navodi se u optužnici.
Dodaje se da se pranje novca obavljalo i putem kompanije u vlasništvu Radule Stevića (RAD DOO, RAD P.T.P. i RAD 028), te da je o poslovanju njegovih kompanija odlučiovao Milan Radoičić, koji je opisan kao "vođa terorističke grupe".
"Novac je na kraju završavao kod optuženog Milana Radoičića", dodaje se.
Ipak, u optužnici se ne precizira jasno na koji način je Radule Stević "prao novac" u korist Milana Radoičića i kako tačno je taj novac dolazio u njegove ruke.
Tenderi iz budžeta Kosova
Stevićeve firme su na Kosovu dobijale tendere do decembra 2021. kada se našao pod američkim sankcijama.
Tako je opština Leposavić sa Stevićevom firmom RAD P.T.P avgusta 2018. sklopila ugovor o "rekonstrukciji i proširenju zgrade Opštinske uprave u Leposaviću", vredan oko 345.000 evra.
Potom je iste godine od opštine Severna Mitrovica ista kompanija dobila tender za "Rekonstrukciju trotoara i ulice Ivo Lola Ribar u Severnoj Mitrovici" u vrednosti skoro 330.000 evra, dok je za "Izgradnju Hale sportova u Severnoj Mitrovici - II faza" izdvojeno oko 325.000 evra.
Pored ostalog, kompanija RAD"P.T.P je dobijala i tendere za izgradnju stanova za socijalno ugrožene, za nabavku tehnologije, građevinskog materijala ili nameštaja.
U međuvremenu, Radule Stević sa drugom kompanijom RAD D.O.O takođe dobija vredne tendere koje raspisuju opštine sa srpskom većinom na severu Kosova.
Jedan od vrednijih ugovora je za rekonstrukciju putne infrastrukture dela puta kralja Petra u Severnoj Mitrovici, koji je zaključen jula 2020. Opština Severna Mitrovica je za ove radove izdvojila blizu 700.000 evra.
Poslednji tender od institucija koje rade u kosovskom sistemu, Stević je dobio septembra 2021. godine za dodatne radove na rekonstruciji i mreži kanalizacione mreže u Zvečanu.
Tenderi iz budžeta Srbije
Iako nakon decembra 2021. godine, kada je stavljen na američku crnu listu, od kosovskih institucija nije dobio ni centa, Radule Stević nastavlja da "gradi" širom Kosova novcem iz budžeta Republike Srbije i sa kompanijom RAD 028.
Prema Agenciji za privredne registre u Srbiji, Radule Stević je u 2022. i 2023. godini ostvario ukupne prihode veće od osam miliona evra, dok za ovu godinu ti podaci još uvek nisu dostupni.
Prema portalu javnih nabavki u Srbiji, poslednji ugovor kopanija RAD 028 je sklopila 12. septembra sa Privremenim opštinskim organom Kosovska Mitrovica za nabavku građevinskog materijala za izgradnju, rekonstrukciju, sanaciju i adaptaciju porodičnih stambenih objekata za dvadeset opština na teritoriji Kosova.
Na Kosovu postoje deset opština sa srpskom većinom, ali Srbi žive i u mestima koja pripadaju većinski albanskim opštinama.
Ovaj tender je vredan oko 407 miliona dinara ili oko 3,5 miliona evra a osim komapnije RAD, dobila je i kompanija Beta gradnja doo Kosovska Mitrovica – koja se pominje u optužnici Specjalnog tužilaštva Kosova u slučaju Banjska.
RAD 028 je inače tokom cele ove godine dobijao vredne tendere a neki od njih su izgradnja stambenih objekata za potrebe socijalno ugroženih lica za šta je iz budžete Srbije izdvojeno oko million evra, parterno uređenje novoizgrađenog kulturno prosvetnog centra, izgradnja ostave, sanacija fasade i izgradnja trotoara u opštini Lipljan u vrednosti od oko 3 miliona evra i tako dalje.
RSE je krajem jula 2023. pisao kako je firma RAD 028 dobijala poslove koji se finansiraju iz budžeta Srbije i za opštine južno od Ibra, iako u nekim gotovo da ne žive pripadnici srpske zajednice.
U prvih šest meseci 2023. godine RAD 028 je iz budžeta Vlade Srbije dobio preko šest miliona evra.
U toku 2022. RAD 028 je u dva dana od Privremenog opštinskog organa u Severnoj Mitrovici, finansirane iz budžeta Srbije, dobio dva velika tendera u iznosu od oko pet miliona evra.
Jedan se tiče izvođenja radova na izgradnji Univerziteta po srpskom sistemu, dok se drugi odnosio na rekonstrukciju ili izgradnju objekata u okviru "Zdravstvenog centra Kosovska Mitrovica".
Inače, poslovi na Kosovu su, na osnovu uredbe Vlade Srbije, oslobođeni poreza na dodatu vrednost (PDV), koji iznosi 20 posto. Ova uredba iz 2011. godine odnosi se na promet dobara i usluga koji obveznici PDV-a vrše iz Srbije na Kosovo.
Facebook Forum