Dostupni linkovi

„Krokodil“ u Beogradu: Književno lečenje dosade i letargije


Krokodil 2013.
Krokodil 2013.
Književno Regionalno Okupljanje Koje Otklanja Dosadu i Letargiju, poznatije kao Krokodil, okupiće od 13. do 15. juna u Beogradu desetak pisaca, kolumnista, muzičara i umetnika s prostora bivše Jugoslavije, ali i iz Zapadne Evrope. Tokom trodnevnog programa ispred Muzeja istorije Jugoslavije, oni će se, zajedno sa publikom, protiv dosade boriti čitanjem i pevanjem. No, otvara se pitanje da li je regionalna književna saradnja uspela da pobedi letargiju, nastalu tokom ratnih devedesetih godina.

Petu godinu postojanja Krokodil obeležava novim konceptom, te će se svako od tri večeri baviti različitim aspektima književnosti. Prve večeri biće reči o odnosu umetničkog pisanja i novinarstva, drugo veče se bavi različitim formama moderne književnosti, dok će treća noć biti posvećena kreativnoj vezi između muzike i pisanja.

Jedan od učesnika večerašnjeg programa je pisac i kolumnista Muharem Bazdulj, koji govori o razlikama između kolumnističkog pisanja u doba SFRJ i danas.

„Često ćete od starijih kolega čuti da je u novinarstvu u tom periodu bila strašna privilegija izboriti se da pišete u prvom licu jednine, jer je sam individualizam kao stava na neki način bio subverzivan u odnosu na vladajući diskurs. Dans bi čovjek mogao reći da se otišlo u drugu krajnost i da zapravo ljudi olako uzimaju to prvo lice. Veliki broj autora kreće da piše u prvom licu i kreće da piše neku vrstu kolumnističkog teksta, bez da su dorasli, ako to nije prejaka riječ, tome“, ističe Bazdulj.

Pored Bazdulja i reditelja Abdulaha Sidrana, koji dolaze iz Bosne i Hercegovine, beogradskoj publici predstaviće se Ante Tomić iz Hrvatske, slovenački umetnik Marko Brecelj, Ljubomir Živkov iz Srbije i spisateljica Melinda Nađ Abonji iz Švajcarske.

Od 2009. do danas sa beogradskom publikom letargiju je otklanjalo preko 70 najznačajnijih pisaca iz zemlje, regiona i inostranstva. U međuvremenu, nastao je i program “Krokodil na putu”, kroz koji je festival posetio Pulu, Lajpcig, Zagreb, Ljubljanu i Inđiju. Ideja Krokodila od osnivanja je bila promovisanje regionalne književnosti, objašnjava Ana Pejović, osnivačica festivala.

Ona dodaje da su, nakon predstavljanja na festivalu, pojedini mlađi pisci iz susednih zemalja prvi put objavili svoje knjige u Srbiji.

“Mi smo prošle godine nastupali u Zagrebu i taj nastup je bio dosta dobar. Tu smo imali veliki izbor evropskih pisaca koji su bili manje poznati publici u Hrvatskoj, ali je publika to prepoznala i, čini mi se, izdvojila Krokodil kao jedan od književnih događaja koji su vredni pažnje”, kaže Pejovićeva.

Saradnja entuzijastičnih pojedinaca

Nakon pada Miloševićevog režima, u Srbiji se među pojedinim književnim grupama rodio optuimizam da bi moglo doći do veće regionalne saradnje na srpsko-hrvatsko-bosanskom govornom području. Da se nešto pozitivno dešava nagovestilo je i gostovanje hrvatskog Festivala Alternativne Književnosti (FAK) u Novom Sadu i Beogradu, gde su se ovdašnjoj publici predstavili najbolji autori iz susedne države.

Osnivač FAK-a, Kruno Lokotar, danas urednik u zagrebačkoj izdavačkoj kući “Algoritam” i voditelj programa na Krokodilu, ističe da, uprkos izvesnoj književnoj saradnji, nema mnogo razloga za optimizam.

“Pri tome mislim da je, u prvom redu, prošlo već puno vremena i da mlađe generacije nemaju zajedničku memoriju, kao i da politički i ekonomski zemlje nisu toliko upućene jedna na drugu koliko su bile nekad kao republike. I, konačno, mislim da i u Hrvatskoj i u Srbiji pod istim ekonomskim diktatom – pod globalnim diktatom – prije svega se konzumira i promovira anglosaksonska literatura na uštrb kako domaće, tako i regionalnih književnosti”, objašnjava Lokotar.

Slaba državna potpora regionalnoj književnoj razmeni i razruđena kultur-politika esnafskih udruženja samo su neki od mogućih uzroka današnjeg stanje na tom polju. Zbog toga, poduhvati poput Krokodila nastaju uglavnom iz radoznalosti entuzijasta koji odbacuju svaku vrstu zatvorenosti, kaže Lokotar koji navodi i ilustrativan primer iz ličnog iskustva:

“Pomalo komična istina je i ta da smo Vladimir Arsenijević i ja svojedobno bili cimeri na jednom FAK-u u Osijeku i da je iz našeg prijateljstva nastao cijeli niz suradnji izmjeđu srpskih i hrvatskih pisaca”, zaključuje Lokotar.
XS
SM
MD
LG