Kina nema geopolitičke ambicije u Crnoj Gori i na Zapadnom Balkanu, poručio je ambasador te zemlje u Podgorici, Liu Jin, dodajući da Kina nema namjeru ni da se takmiči sa Evropskom unijom (EU) u ostvarivanju uticaja u regionu.
Jin je, govoreći na seminaru o uticajima EU i Kine na Zapadnom Balkanu, odbacio optužbe da je Crna Gora u dužničkoj zamci Kine zbog kredita za gradnju auto-puta, ističući da je kineska EXIM banka u tom slučaju pružila povoljne uslove zaduživanja.
Komentarišući navode o malignom uticaju Kine u regionu, ambasador je poručio da je njegova zemlja daleko i da nikada nije bila uključena u geopolitičke konflikte na Zapadnom Balkanu.
Kompanija CRBC iz Kine gradi prvu dionicu autoputa Bar-Boljare, za koji je Crna Gora podigla kredit kod kineske EXIM banke od 809 miliona dolara. Ugovor nije predvidio zaštitu Crne Gore od valutnog rizika a za eventualne sporove nadležan kineski sud.
Grupa američkih senatora je 2018. u pismu državnom sekretaru upozorila na kinesko „predatorsko finansiranje“ u zemljama Azije, Afrike, pa i Evrope, među kojima je i Crna Gora.
U studiji Centra za globalni razvoj iz Vašingtona Crna Gora je jedina evropska država od osam zemalja koje su u navodnoj opasnosti od kineskog dužničkog ropstva.
Potpredsjednik Vlade Crne Gore Dritan Abazović je prilikom posjete Briselu 17. marta zatražio pomoć EU u vraćanju kineskog kredita, koji, prema njegovim riječima, omogućava kineski uticaj.
Kao mogućnost je naveo zamjenu kineskog kredita za kredit neke od evropskih banaka. Iz Brisela su poručili da će razmotriti opcije za rješavanje tog pitanja.
“Kina se nikad nije miješala u unutrašnje stvari Crne Gore i poštuje njen razvojno-strateški izbor da se priključi EU”, naglasio je Jin.
Pored ambasadora na konferenciji je učestvovala i šefica Delegacije Evropske unije u Podgorici Oana Kristina Popa kao i predsjednik Atlantskog saveza Crne Gore Savo Kentera.
Popa je kazala da je na Crnoj Gori i zemljama regiona kako će se odnositi prema kineskim investicijama, ali da investicioni projekti moraju biti u skladu s pravilima EU.
“Razumljivo je da su mogućnosti kineske ekonomske djelatnosti privlačne za Zapadni Balkan, region ima značajne investicijske potrebe. Međutim, Crna Gora i druge zemlje Zapadnog Balkana su izabrale članstvo u EU kao svoj politički i strateški cilj, a s tom obavezom dolaze i pravila”, poručila je Popa.
Ona je naglasila da je EU spremna “da odigra svoju ulogu kada je u pitanju obezbijeđenje najboljih mogućih uslova za velika infrastrukturna ulaganja na Zapadnom Balkanu”, te da će u okviru ekonomsko investicionog plana za region biti “mobilizovano do devet milijardi eura za investicione prioritete u oblasti transporta, energetike, zelene i digitalne tranzicije, kako bismo stvorili održiv rast i radna mjesta.”
Kina je jedan od strateški najvažnijh partnera EU, ekonomski konkurent i sistemski rival koji promoviše alternativne modele upravljanja, zaključila je Popa.
Predsjednik Atlantskog saveza Crne Gore Savo Kentera vjeruje da Kina nema interes da se miješa u unutrašnje stvari Crne Gore i regiona, jer, kako je kazao, “suviše smo mali da bismo interesovali jednu Kinu”.
Kentera ističe da je Kina samo koristila sporost EU i Zapada i tako ušla
u Evropu i pozicionira se.
“Moramo biti oprezni zbog toga, a EU i Sjedinjene Američke Države moraju regovati brže u određenim situacijama. Ako oni ne budu bili prisutni u ovom regionu, onda niko nema pravo da se ljuti ako Kina, Rusija ili neki treći igrači preuzmu ovaj dio Zapadanog Balkana,” poručio je Kentera.
Seminar "EU, Kina i Zapadni Balkan: izazovi i perspektive za dalju integraciju" organizovao je Ekonomski fakultet Univerziteta Crne Gore uz podršku i EU info centra u Podgorici.
