Predsjednik SAD Joe Biden potpisao je 9. avgusta izvršnu uredbu kojom će se blokirati i regulisati visokotehnološke investicije Sjedinjenih Država koje idu ka Kini za napredne kompjuterske čipove, mikro-elektroniku, kvantne informacione tehnologije i vještačku inteligenciju.
Visoki zvaničnici administracije rekli su da je to radi nacionalne bezbjednosti, a ne iz ekonomskih interesa i da su kategorije koje uredba pokriva uske.
Uredba ima za cilj da otupi sposobnost Kine da iskoristi američka ulaganja u svoje tehnološke kompanije za nadogradnju vojske, a da se očuva širi nivo trgovine koja je od vitalnog značaja za ekonomije obje zemlje.
Čini se da su Sjedinjene Države i Kina sve više zaključane u geopolitičkom nadmetanju. Zvaničnici Bidenove administracije insistirali su da SAD nemaju interesa da se "odvoje" od Kine, ali da ograničavanjem izvoza naprednih kompjuterskih čipova, nastoje da ograniče ulaganja u Kinu i zadrže proširene carinske tarife koje je postavio predjsednik Donald Trump.
Biden je nagovijestio da je kineska ekonomija u teškoćama i da su njene globalne ambicije ublažene jer su SAD obnovile svoje saveze sa Japanom, Južnom Korejom, Australijom i Evropskom unijom. Administracija se konsultovala sa saveznicima i industrijom u oblikovanju Bidenove uredbe.
Zvaničnici kažu da je Kina iskoristila američka ulaganja da podrži razvoj oružja i modernizuje svoju vojsku. Nova ograničenja bi dopunila kontrolu izvoza naprednih kompjuterskih čipova koji su najavljeni prošle godine.
U julu je Senat Kongresa SAD dodao Zakonu o ovlašćenju za nacionalnu odbranu zahtijeve za praćenje i ograničavanje investicija u zemljama koje izazivaju zabrinutost, uključujući Kinu.
Snažan ekonomski rast Kine posrnuo je po završetku pandemije izazvane korona virusom.
U srijedu je Nacionalni zavod za statistiku Kine prijavio deflaciju, pad potrošačkih cijena od 0,3 odsto u julu u odnosu na prije godinu dana. Taj nivo deflacije ukazuje na nedostatak potražnje potrošača u Kini koji bi mogao da ometa rast.
Direktne strane investicije u Kinu opale su za 89 odsto u odnosu na prethodnu godinu i u drugom kvartalu ove godine bile 4,9 milijardi dolara po podacima Državne uprave za devize.
Vjeruje se da većinu stranih investicija donose kineske kompanije i da se maskiraju stranim novcem da bi se dobile poreske olakšice i druge beneficije, kažu kineski istraživači.
Strane poslovne grupe kažu da globalne kompanije prebacuju investicione planove u druge zemlje.
Strane kompanije izgubile su povjerenje u Kinu poslije strožih bezbjednosnih kontrola i nesprovoođenja obećanih reformi. Pozivi predjsednika Kine, Sija i drugih za jačanje domaćeg "ekonomskog samopouzdanja" su strane investitore doveli u nedoumicu o njihovoj budućnosti u kineskoj ekonomiji kojom dominira država.
Izvor: AP
