Irački zvaničnici i arheolozi su zgroženi zbog rušenja ostataka drevnog asirskog grada Nimruda na severu zemlje od strane Islamske države. Militanti, koji su buldožerima skoro zbrisali sa lica zemlje grad star 3,300 godina, ističu da su antički hramovi i statue “lažni idoli” koji moraju biti uništeni.
“To je još jedan užasan napad na iračku baštinu. Oni brišu našu istoriju”, izjavio je Lamia al-Gailani, direktor nacionalnog ogranka UNESKA.
On je dodao da militanti nastoje “da prkose svetu i osećanju čovečnosti”, pozivajući Savet bezbednosti da se sastane i razmotri kako da zaštiti kulturno blago Iraka.
To je “užasan zločin protiv kulturnog nasleđa celog sveta”, kazao je Džon Kartis (John Curtis), predsednik britanskog društva za studije Iraka, nazivajući Nimrud “najbolje sačuvanim arheloškim nalazištem iz asirskog doba u Iraku”.
UN su osudile rušenje Nimruda kao ratni zločin.
Za sada se ne zna da li su pripadnici Islamske države u potpunosti uništili ostatke drevnog grada. Međutim, jedan od lokalnih plemenskih vođa je rekao Rojtersu da su militanti “došli na arheološko nalazište, opljačkali dragocenosti, a onda ga (buldožerima) sravnili sa zemljom. Ovde su bili statue, zidovi kao i zamak koje je Islamska država u potpunosti uništila”.
Ministarstvo turizma i antikviteta Iraka saopštilo je da su militanti počeli rušenje 5. marta, nakon podnevne molitve. U saopštenju se dodaje da su kamioni kojima se, kako se sumnja, prevoze artefakti, uočeni na tom području, 30-ak kilometara jugoistočno od Mosula.
Ovo je još jedan u nizu rušilačkih napada IS na istorijsko blago. Naime, razaranje Nimruda dešava se svega nedelju dana nakon što je Islamska država objavila video koji prikazuje kako militanti naoružani čekićima i pneumatskim bušilicama uništavaju asirske artefakte neprocenjive vrednosti u muzeju u Mosulu.
Ruševine Nimruda nalaze se na području od 360 hektara u provinciji Nineveh. Ova regija je središte istočnih Aramejaca, koji se izjašnjavaju kao hrišćani, a vode poreklo od drevnih Asiraca.
Od prošlog leta asirski hrišćani su izloženi pretnjama militanata Islamske države da će biti pogubljeni ukoliko ne pređu na islam.
Militanti kontrolišu ovo područje od juna prošle godine u kome se nalazi 1.800 od ukupno 12.000 registrovanih arheoloških nalazišta.
Arheolozi upoređuju ovo razaranje sa uništavanjem dveju statua Bude u Avganistanu, koje su 2001. srušili talibani.
Irački zvaničnici se pribojavaju da će militantni Islamske države nastaviti da uništavaju ostalo antičko nasleđe u delovima severnog Iraka koje se osvojili prošlog leta, uključujući i dobro očuvani grad Hatru koji je star više od dve hiljade godina i nalazi se na UNESKO-voj listi svetske baštine.
Nimrud: baština stara 3.300 godina
Nimrud se smatra jednim od najvećih arheoloških otkrića u 20 veku, kada je tim stručnjaka pronašao antičke dragulje.
Prva iskopavanja su počela sredinom 19 veka. Arheološka istraživanja su bila obustavljena nekoliko decenija a nastavio ih je sir Maks Malovan (Max Mallowan), suprug čuvene književnice Agate Kristi (Agatha Christie).
Pronađene dragocenosti su bile na kratko izložene u iračkom nacionalnom muzeju, nakon čega je posetiocima uskraćena mogućnost da ih razgledaju. Međutim, nisu ukradene u velikim pljačkama muzeja posle američke invazije na Irak 2003.
Veoma vredna kolekcija od starog kamena je pronađena u zgradi iračke centralne banke. Mnogi antikviteti od nepocenjive vrednosti iz Nimruda prebačeni su u muzeje u Mosulu, Bagdadu, Parizu, Londonu i drugde.
Međutim, ogromni reljefi u kamenu i statue božanstva zaštitnika – krilati bikovi sa ljudskim glavama – ostali su u Nimrudu koji je sravnjen sa zemljom.
Grad je podignut pre oko 3.300 godina pod nazivom Kalhu na reci Tigar i predstavlja jedan od dragulja iz asirske ere. Nimrud je arapsko ime ovog drevnog grada koji se u vreme osnivanja zvao Kalhu.
Ovaj grad je bio oko 170 godina prestonica asirskog carstva u 9. veku pre nove ere, pre nego što je premeštena u Dur Šarukin a potom u Nineveh.
Nimrud je bio jedan od ključnih asirskih gradova i jedno od sedišta kraljevskih palata sve do uništenja u vreme pada ovog carstva u 7. veku pre nove ere u ruke koalicije bivših potčinjenih naroda, među kojima su bili Vavilonci, Persijanci i Skiti.
Nastavljene borbe oko Tikrita
U međuvremenu, nastavlja se višednevna ofanziva iračkih snaga i šiitske milicije protiv militanata na području grada Tikrita. Ujedinjene nacije su saopštile da je 28.000 civila pobeglo iz Tikrita i sklonilo se u irački grad Samaru.
UN ističe da još mnogo civila pokušava da pobegne iz zone oružanog sukoba, koji je 6. marta ušao u peti dan, ali su obe strane ostale na početnim pozicijama.
Oko 30.000 iračkih snaga bezbednosti i šiitske milicije pokrenulo je ofanzivu 2. marta protiv sunitskih militanata Islamske države, koji su imali više od osam meseci da pojačaju utvrđenje u rodnom gradu nekadašnjeg diktatora Sadama Huseina (Saddam Hussein).
Zvaničnici Ujedinjenih nacija tvrde da sunitski muslimani u Tikritu strahuju od odmazde šiitske milicije, nakon što je IS prošle godine počinila masakr nad stotinama šiitskih regruta.
Ofanziva na Tikrit smatra se neophodnim strateškim iskorakom pre nego što se snage Iraka upuste u bitku za povratak Mosula koji se nalazi nešto severnije.
