Svjetski mediji mediji analizirali su posljedice izbornog poraza holandskog desničarskog političara Geerta Wildersa i njegove Partije slobode na položaj ostalih evropskih populističkih snaga kao i na sudbinu Evropske unije, što j bila tema na "Zašto?".
Holandski parlamentarni izbori, prvi veliki u Evropi nakon britanskog referenduma o izlasku iz EU i izbora Donalda Trumpa za predsjednika SAD, trebali su poslužiti kao litmus test za snagu evropskog anti-sistemskog populizma uoči sličnih izbora u Evropi ove godine, piše evropski dopisnik Jon Henley u analizi.
Iz nekoliko razloga izbori se ipak nisu uklapali u taj šablon i čak i da je Wilders pobijedio premijera Marka Ruttea i njegovu stranku VVD, to ne znači da bi se pokrenuo lanac koji bi ugrozio opstanak Evropske unije.
Vladajuću koaliciju bi uvijek činilo četiri-pet stranaka, a sve one su su se zarekle da neće sarađivati sa Wildersom.
Čak i da je osvojio najviše glasova i ušao u vladu, on ne bi imao dovoljno težine u parlamentu da primjeni značajan dio svog programa, kao što je “Nexit”, ili hoandski izlazak iz EU, piše Henly:
“Desnica u Francuskoj i Njemačkoj bi, svakako, slavila Wildersovo pobjedu kao trijumf domaćih anti-sistemskih snaga. Ali iako su dočekali Brexit i pobjedu Trumpa kao “patriotske revolucije”, Nacionalni front i Alternative za Njemačku nisu zabilježili porast popularnosti u ispitivanjima javnog mnijenja nakon toga.”
Pobjeda Marine Le Pen je možda vjerovatnija ali za ozbiljne promjene državne politike, kao što je napuštanje EU, ona bi trebala puno veću podršku u Parlamentu i Senatu gdje sada ima četiri mandata od ukupno više od 900.
Čak i kada bi uspjela, uprkos svemu, organizovati referendum o izlasku Francuske iz EU, ništa za sada ne ukazuje na to da bi većina građana to podržala, zaključuje Henley:
“Koliko god – ako uopšte do toga dođe -- domina padne ove godine u Evropi, kraj liberalnom poretku uopšte nije tako blizu.”
Američki politički portal u svojoj analizi rezultata izbora kaže da je holandski premijer uspio u nečemu što se čini nemogućim: izgubio je podršku u odnosu na prije pet godina ali je ipak sebe proglasio pobjednikom.
U tome mu je pomogao odlučan stav u diplomatskom sukobu sa turskim predsjednikom Redžepom Tajipom Erdoganom zbog zabrane pro-vladinih skupova u Holandiji uoči turskog referenduma o ustavnim promjenama narednog mjeseca.
Politico smatra da prava politička borba tek predstoji jer će Rutte morati napraviti široku koaliciju da bi osigurao podršku u Parlamnetu.
Pored slabog razultata Radničke partije i uspjeha Zelenih, piše Naomi O’Leary, izbore je obilježio dobar rezultat pro-evropskih partija:
“Holandski izbori su posmatrani iz inostranstva kao referendum o EU. Ovo je uvijek bio pojednostavljen pogled, ali kakvi god zaključci se mogu izvući iz rezultata, glasanje protiv bloka nije jedan od njih. Kako se pregovori o Brexitu približavaju, Brisel može računati na čvrstog saveznika.”
Poraz Wildersa vjerovatno zaustavlja napredovanje populista na Zapadu, piše Claus Hecking u svojoj analizi.
Le Pen se nedavno zaklela da je 2017. godina u kojoj će se ‘narodi kontinentalne Evrope konačno probuditi' i Holanđani, koji su politički osviješteni, su požurili da gladaju:
“No, nisu glasali za Wildersa.”
Predsjednički izbori u Austriji u decembru su pokazali da evropski domino efekat nije neizbježan, smatra Hecking.
Iako Le Pen ima mnogo više šansi da bude izabrana za predsjednicu od Wildersa, jer je njena stranka puno dublje prisutna u društvu, haški rezultat je za nju ipak težak udarac jer joj iz ruke izbija argument da su desničari sada prihvatljivi u političkom establišmentu, što je loša loša vijest i za Alternativu za Njemčku.
‘Nexit’ više nije tema za razgovor mada veliki broj građana ne vidi korist od EU osim trgovine, zaključuje novinar američkog portala:
“U svakodnevnom životu, Brisel vide kao giganta koji im donosi vrlo malo toga. Dokle god oni koji odlučuju u Briselu nisu u stanju da građanima objasne prednosti ujedinjene Evrope, EU će biti u krizi.”
