Analiza objavljena u The Royal Society Journals napravila je kalkulaciju sa 88.000 fudbalskih utakmica u periodu od 1993. do 2019. obuhvatajući 11 glavnih evropskih liga - pokazalo se da je sa godinama postalo lakše predvidjeti utakmice. Zašto?
Posljednih godina pretjerana monetizacija fudbala i profesionalizacija među igračima po nekima je uticala na kvalitet utakmica na mnogo različitih načina. S druge strane, igranje fudbala je postalo unosna profesija što motiviše igrače, a s druge, jači timovi imaju veće prihode i tako mogu da si priušte bolje igrače što ih bolje pozicionira na turnirima što opet, igru čini manje balansiranom i samim tim predvidljivijom.
Istraživanje o predvidljivosti fudbalskih utakmica evropskih liga tokom perioda od 26 godina koristilo se, između ostalog, modelom kojim se pokušalo utvrditi da li timovi koji igraju u gostima ili kod kuće pobjeđuju gledajući njihov učinak u prethodnim mečevima.
Napominje se da je korišteni model jednostavniji od kompleksnih modela koje danas koriste kladionice. Korišteni model traži vrlo malo podataka i lako se podešava, što nudi prednost kod praćenja podatake unazad, recimo, 20 godina ili više. Podaci dostupni s utakmica odigranih prije 20 godina ne bi nužno bili dovoljno detaljni za sofisticiranije modele.
Ipak, kaže se da jednostavnost modela takođe znači manju tačnost, ali, čak i tako, model je tačno predvidio otprilike 75 posto rezultata.
Bogatija liga, lakše predviđanje
Analizirajući predvidljivost 11 evropskih liga, uočeno je da se predvidljivost povećava za bogatije lige u Evropi, dok se pokazatelji pogoršavaju najviše kod marginalnih liga.
Studija kaže da se čini da fudbal kao sport oponaša društvene trendove u svojim procesima 'džentrifikacije' što znači da bogatije lige postaju sve određenije jer bolje ekipe češće pobjeđuju. Što oped, ima posljedicu njihovo dalje bogaćenje što im dopušta da angažuju bolje igrače (iz fonda talenata koji se svake godine širi na međunarodnom planu). Tako jačaju i zatvaraju krug, osvajajući još više utakmica i turnira; dakle više predvidljivosti u profesionalnijim i skupljim ligama.
Na primjer, model je mogao tačno da predvidi pobjednika utakmice Bundeslige (njemačke lige) u 60 posto utakmica 1993., dok je učinak predvidljivosti bio čak 80 posto u 2019. Model je za period istraživanja od 26 godina uvijek uzimao istu količinu ulaznih podataka.
Prednost domaćeg terena?
Istraživanje je uzimalo u obzir prednosti domaćeg terena. Navodi se da je prednost domaćeg terena i dalje prisutna, međutim, tokom vremena se smanjivao za sve lige obuhvaćene istraživanjem.
Neki od efekata domaćeg terena su: publika, putovanje, poznavanje terena, pristrasnost sudija, teritorijalnost, posebne taktike, faktori pravila, psihološki faktori kao i međusobno uticanje kombinacije dva ili više faktora.
U studiji se navodi da je primjećena početna prednost domaćeg terena od 30 posto u ranim 1990-im, što znači da je u prosjeku ekipa koja igra kod kuće imala 30 posto veće izglede za pobjedu u poređenju s ekipom koja igra u gostima. Prednost domaćeg terena postepeno se smanjila na samo 15 posto tokom posljednjih sezona. Drugim riječima, ova prednost se prepolovila posljednje dvije i po decenije.
Iako se neki od faktora uzetih u obzir ne mijenjaju tokom vremena povećao se broj stranih igrača, smanjenje faktora teritorijalnosti i psihološkog uticaja koje ona ima, ali i primjedba da sve manje ljudi odlazi na stadione, da putovanja postaju lakša, igrači stiču više međunarodnog iskustva – sve ovo objašnjava trend opadanja prednosti na domaćem terenu. Ovim opet bogatije ekipe imaju više šanse za pobjedu i manje je važno gdje igraju.
Budućnost popularnosti fudbala
Fudbal se igra u više od 200 država svijeta što ga čini najpopularnijim sportom, ali i najskupljim. Evropske lige same, kako se procjenjuje, vrijede više od 23 milijarde eura, dok se ova brojka, na svjetskom nivou povećava za gotovo 30 puta.
Istraživači takođe daju jednu ogradu u svom istraživanju jer je njihov fokus bio ograničen na istorijske podatke 11 evropskih liga – što je svega 5,5 posto svjetskog fudbala.
Ipak, rezultati su veoma snažni , naročito za velike lige kao što su engleska, španska i njemačka. Autori istraživanja zbog registrovanih trendova predvidljivosti naglašavaju potrebu za jačanjem regulacija u vezi prihoda klubova jer, kako kažu, "sam (finansijski) uspjeh sporta može postati razlog opadanja njegove popularnosti".
Facebook Forum