Brzo i lako: Državne pare za Kusturičin Andrićgrad

Posljednjih dana medijsku pažnju ponovo je izazvala izgradnja Andrićgrada u Višegradu, nakon što je Investiciono-razvojna banka RS (IRB) odobrila je kredit od 3,5 miliona KM ili 1,8 miliona evra firmi 'Andrićgrad' d.o.o., koja je u većinskom vlasništvu Emira Kusturice.

Opozicija u RS ponovo upozorava na netransparentno trošenje sredstava.

IRB je kredit za projekat 'Andrićgrad' odobrila uz kamatnu stopu od 5,4 posto. U IRB nisu željeli dati objašnjenje za koji dio projekta je odobren ovaj kredit, rekavši da se svi podaci mogu naći na njihovoj web stranici.

A na ovoj stranici, osim imena korisnika, navodi se da je kredit odobren iz Fonda za razvoj istočnog dijela RS, iz kreditne linije za preduzetnike i preduzeća, sa periodom otplate od 180 mjeseci i grejs periodom od 24 mjeseca.

Siniša Vukelić, novinar portala Kapital, kaže da, između ostalog, iznenađuje i brzina kojom je projekat odobren.

„Od prijema kreditne dokumentacije do potpisivanja ugovora o kreditu nije bilo potrebno više od 19 dana. Kreditni zahtjev sa kompletnom dokumentacijom je dostavljen 9. oktobra, a kredit je potpisan 28. oktobra ove godine. Zanimljivo je da je kredit odobren na maksimalno mogući grejs period od 24 mjeseca i na maksimalan rok otplate od 15 godina“, navodi Vukelić.

Po ugovoru koji su 2011. godine potpisali Vlada RS, Opština Višegrad i Emir Kusturica, Vlada i Opština imaju po 24,5 posto, a Kusturičino preduzeće "Lotika" 51 posto vlasništva.

Miroslav Kojić iz Višegrada, poslanik SDS-a u Narodnoj skupštini RS kaže da su i sa ovim kreditom potvrđene ranije sumnje u netransparentno trošenje sredstava u Andrićgradu jer čak ni Opština Višegrad, koja je suosnivač, o kreditu ne zna ništa.

„Niti znamo kad je podnijet zahtjev, ko treba da dobije, čuli smo da je to Andrićgrad, ako je dio Andrićgrad, gdje su suosnivači? Opština nema pojma oko toga, ne zna za što ta sredstva idu, gdje se daju. Znači totalno jedna zatvorenost, netransparentnost, na što mi stalno skrećemo pažnju“, ističe Kojić.

Kojić takođe podsjeća da u Skupštini opštine Višegrad nikada nije razmatran izvještaj o gradnji Andrićgrada.

„Znate, to je društvo koje raspolaže sredstvima Grada, koji je dao preko šest miliona do sada, plus zemljište od 30.000 kvadrata, koje još nije ni procijenjeno ni uračunato. Vraćamo kredit od četiri miliona, kojeg je lokalna vlast digla za izgradnju Andrićgrada. Jednostavno, nemamo uvida u način trošenja tih sredstava, niti ima izvještaja da bi ga lokalna Skupština mogla usvojiti, odnosno donijeti zaključak po tom pitanju.“

Višegradu ni marka

Ovo je najbolji primjer kako akteuelna vlast u RS, predvođena SNSD-om, omogućuje pojedincima da se bogate na račun građana i javnih sredstava, smatra poslanik SDP-a BiH u entitetskom parlamentu Slobodan Popović.

„Sredstva se iz javnih džepova prelijevaju u privatne džepove pod firmom nekog velikog nacionalnog projekta, pod firmom zaštite lika i djela Ive Andrića, a iza svega stoji samo jedna stvar, a to je puka želja da se napravi profit na parama poreskih obveznika, da se dobije u vlasništvo nešto što se na ovakav način ne može dobiti u vlasništvo“, smatra Popović.

Svi naši pokušaji da dobijemo i stav SNSD-a koji se optužuje da ima presudan uticaj na odobravanje određenih kredita IRB-a, bili su bezuspješni.

Ranije je Emir Kusturica ocijenio da je Andrićgrad nacionalni projekat veći od politike i vremena u kom živimo i da su polemike o finansiranju i njegovoj izgradnji samo prolazna faza, nastala zbog nerazumijevanja. Međutim, oni koji se možda i ne razumiju najbolje u nacionalne projekte, smatraju da su ekonomski neopravdani, poput Dragana Bursaća, kolumniste i novinar portala Buka Magazin.

„To su ekonomski potpuno suludi odnosi između firme 'Lotika' i Vlade RS, tačnije novčanih transakcija. Na jednoj strani vi imate donacije, plus donacije idu krediti, pa onda neki 'nepovratni' krediti, a onda na to sve ta firma koja je dobila sve to, pazite – prodaje državi pojedine dijelove koje je napravila od državnih para. Ili entitetskih, kako god hoćete. Znači, apsurd svih apsurda“, ocjenjuje Bursać.

Od Andrićgrada veliku ekonomsku korist nema ni grad Višegrad, iako je u ljetnjem period primjetniji veći broj turista, kaže Kojić.

„Treba iskoristiti ovu priliku poboljšanja preko same izgradnje Andrićgrada, interesovanja turista, ali da se napravi takva zajednička priča koja bi donijela koristi svim Višegrađanima, ne samo pojedinicima u Andrićgradu, koji sada isključivo oni koriste sve to, i to koliko dođe, sve tamo ostane, taj novac. Višegrad nema ni jednu jedinu marku, ne plaćaju se porezi, ne izdaju se fiskalni računi, to može svako provjeriti. Jednostavno, država ne važi u Andrićgradu.“

Andrićgrad od samog početka izazivao je brojne kontroverze u Bosni i Hercegovini. Ukupna vrijednost projekta koji bi trebao biti završen naredne godine, procijenjena je na 35 miliona maraka (oko 18 miliona evra) a do kraja 2012. godine većinu novca za njegovu izgradnju, 20 miliona KM (10,2 miliona evra), dali su Vlada RS i Opština Višegrad.