Banka Srpske dobila je privremenu upravu koja ima rok od 60 dana da provjeri poslovanje banke i sačini izvještaj sa uputstvima o njenoj daljoj sudbini. Nakon Bobar banke, ovo je u samo godinu dana, druga finansijska institucija koje je pred gašenjem, a i u njoj su zarobljeni milioni maraka javnih preduzeća, institucija i građana. Iako nadležni ističu da imaju moguća rješenja za spas, ekonomisti smatraju da je likvidacija neminovna, te ponavljaju da se ovdje radi o velikom kriminalu i da se nakon slučaja Bobar banke, nadležni moraju pozvati na odgovornost.
Kao i u slučaju Bobar banke, i na računima Banke Srpske blokirana su sredstva Poreske uprave, Elektroprivrede, Autoputeva i drugih javnih preduzeća i institucija. Depoziti pravnih lica i građana u Banci Srpske procjenjuju se na oko 134 miliona KM, dok javna preduzeća i institucije imaju oko 30 miliona maraka, i ta susredstva sada pod blokadom. Iz Elektroprenosa BiH su reagovali na vrijeme i zatražili povrat svojih oročenih sredstava. Iako ne govore o iznosu koji je poslovna tajna, radi se o tek 4 odsto od ukupno oročenih sredstava.
˝Mi smo početkom 9. mjeseca pokrenuli ovu proceduru razročenja i za ova sredstva kao garanciju imamo bjanko mjenice koje ćemo u zakonskoj proceduri, ako bude bilo potrebe koristitit˝, pojašnjava Jovana Mirković, portparolka Elektroprenosa.
Za sada je privremeni upravnik blokirao isplatu i uplatu depozita, a privremena uprava je ušla u banku po nalogu Agencije za bankarstvo Republike Srpske, jer je kapital banke pao ispod Zakonskog minimuma, a banka nije poštovala ni naloge Agencije. Portparolka Agencije, Sanja Zec ne otkriva puno detalja, te ističe da je potrebnno sačekati da privremena uprava pročešlja poslovanje banke i sačini izvještaj.
˝Ova privremena uprava nije likvidacija banke već je to zakonska mjera na osnovu koje će privremeni upravnik u roku od 60 dana sačiniti pismeni izvještaj o finansijskom stanju banke i predložiti jednu ili više mjera predviđenih zakonom˝, kaže Zec.
Ministar finansija Republike Srpske, Zoran Tegeltija, kaže da je plan prilikom preuzimanja tada Balkan investment Banke, a sada Banke Srpske bio da se ona proda, ali kako do toga nije došlo nastali su problemi. Ipak ističe da postoje rješenja za nastalu situaciju.
˝I dalje postoji mogućnost prodaje banke, dokapitalizacija banke pa do same promjene uloge banke na bankarskom tržištu˝, kaže Tegeltija.
Nakon likvidacije Bobar banke, znalo se da je i Banka Srpske u lošoj situaciji jer je konstanto poslovala u minusu. Prije samo par mjeseci predsjednik Republike Srpske, Milorad Dodik, obećao je prodaju banke misterioznom investitrou sa zapada, a tada je rekao:
˝Očigledno je da mi ne možemo dugoročno obezbjediti stabilnost i ovo je bio jedini način. Kupac se obavezuje u privatizacionom ugovoru da u roku, kako je to predviđeno zakonom dokapitalizuje banku i poveća njen kapital za 300 miliona evra.˝
A umjesto 300 miliona evra i spasa banke, došla je privremena uprava, za koju ekonomista Damir Miljević smatra da ima zadatak da likvidira banku, koja je prema njegovom mišljenju propala još prije tri godine, kada je bila u vlasništvu litvanske Ukio grupe, tada pod nazivom Balkan investment banka, preko koje su izvlačeni milioni maraka transfernim cijenama iz Fabrike glinice Birač. Miljević pojašnjava da je tada banka spašena kako javno ne bi isplivali papiri o malverzavijama litvanaca kada su bili vlasnici banke. I u slučaju Banke Srpske radi se o istom šablonu koji je viđen i u likvidiranoj Bobar Banci, jasan je Miljević:
˝I u Banci Srpske kao i što se deslio u Bobar Banci radi se o klasičnoj situaciji kriminala i nepotizma, gdje se i Banka Srpske ponašala kao i Bobar banka kada je u pitanju davanje kredita, finansijske malverzacije raznog tipa, iznošenje novca u inostranstvo itd.. Uvođenje privremene uprave čija je prva odluka bila da se ne isplaćuju depoziti je jasan znak da će i ta banka ići u likvidaciju, bez obzira šta ko od političara pričao˝, smatra Miljević.
Da nije realna prodaja Banke Srpske smatra i ekonomista Siniša Pepić. Ono što će sigurno nanijeti veliki udar likvidacijom Banke Srpske jeste što će Agencija za osiguranje depozita, koja se još nije naplatila iz stečajne mase Bobar banke sada naći u situaciji da isplaćje i osigurane depozite Banke Srpske, i to je razlog da nadležni koji su doveli do nastale situacije podnesu ostavke, smatra Pepić.
˝Veliko je pitanje da li Agencija za osiguranje depozita može da izdrži takav udar, odnosno još jednu banku gdje će morati da isplati depozite do 50 hiljada KM. Mislim da je ovo situacija u kojoj najmanje što se može učiniti jeste da ministar finansija Republike Srpske i direktor Agencije za bankarstvo Republike Srpske podnesu ostavke, a da nadležni organi utvrde njihovu odgovornost˝, mišljenja je Pepić.
Nevladin sektor takođe smatra da je nešto trulo u državi Danskoj, pa Željko Ninković iz Centara civilnih inicijativa poručuje da je krajnje vrijeme da se stvari istjeraju na čistac.
˝Dajte već jednom vi iz vlasti dovedite određenu aferu do kraja i dajte jednom odgovor ko je odgovoran za to što propadaju banke, što propadaju javna preduzeća. Ako i ova afera bude stavljena pod tepih, ako i ovde ne bude odgovornih, onda je to dokaz jedne potpune nemoći države i državnog aparata i ustvari dokaz nepostojanja volje od strane entitetske vlasti da se stvari istjeraju na čistac˝, završava Ninković.
Podsjećanja radi do 2013. godine Banka Srpske bila je u vlasništvu Litvanske UKIO grupe, tada pod nazivom Balkan investment banka. Gubitci su prelazili 30 miliona maraka, a preuzimanjem Vlada je uložila 34 miliona KM, a sada će po svemu sudeći i ova banka doživjeti sudbinu Bobar banke.
