Dnevno@RSE na početku svakog radnog dana donosi vam pregled najvažnijih vijesti sa Zapadnog Balkana i svijeta. Za vas biramo najave za ključne događaje kao i jedinstvene sadržaje RSE. Prijavite se, uštedite vrijeme, informišite se!
Dobro jutro poštovani čitaoci,
Piše vam Jasmina Đikoli, novinarka Radija Slobodna Evropa.
Ovog jutra za vas smo izabrali:
Važno za danas
- Donald Trump, bivši američki predsjednik, trebalo bi da bude krivično gonjen zbog svoje umiješanosti u upad demonstranata u američki Kapitol 6. januara 2021. godine, prema izvještaju komiteta Predstavničkog doma američkog Kongresa.
- Ministri energetike zemalja članica Evropske unije dogovorili su se oko ograničenja cijene prirodnog gasa, koja bi trebalo da iznosi 180 eura po megavat-satu.
- Njemačka je zamrzla 5,046 milijardi eura ruske imovine, kao dio sankcija Evropske unije zbog rata u Ukrajini.
- Ukrajinske vlasti saopštile su da je Rusija napala električnu mrežu i drugu infrastrukturu koristeći bespilotne letjelice kamikaze 19. decembra u napadu na Kijev i njegove okolne oblasti.
- Nekoliko dana nakon što je objavljeno da je vraćen na posao, nastavnik tjelesnog odgoja osuđen za bludne radnje nad maloljetnicom dao je otkaz u sarajevskoj osnovnoj školi "Grbavica 1", potvrdio je njegov advokat u ponedjeljak navečer, 19. decembra.
- Osnovni sud u Srebrenici naložio je Osnovnoj školi "Petar Kočić" u Konjević Polju, da omogući đacima bošnjačke nacionalnosti izučavanje bosanskog jezika i latiničnog pisma. Škola se nalazi u opštini Bratunac, na području bh. entiteta Republika Srpska, a borba za prava djece povratnika u Konjević Polju traje od 2013.
- Posebno odjeljenje za organizovani kriminal Apelacionog suda u Beogradu donijelo je rješenje o otvaranju pretresa u postupku koji se vodi zbog ubistva novinara i izdavača Slavka Ćuruvije počinjeno u aprilu 1999. godine.
Balkan na RSE
Opisujući situaciju na sjeveru Kosova, gdje su putevi blokirani od 10. decembra, sagovornici RSE ukazuju na nestašicu lijekova, namirnica i novca na bankomatima. Veroljub Petronić iz nevladine organizacije Humani centar Mitrovica, kaže da je strah najgora stvar sa kojom se suočavaju mještani sjevera jer "situacija može da preraste oružane sukobe".
Premijer Kosova Albin Kurti izjavio je 19. decembra da putevi na sjeveru Kosova neće moći da se blokiraju dugo, te da je oko tog pitanja u redovnoj koordinaciji sa KFOR-om. Na pitanje da prokomentariše protest desničarskih grupa iz Srbije na prelazu Jarinje 18. decembra, Kurti je rekao da je on imao za cilj da destabilizuje Kosovo ali da će takve inicijative propadati.
Okupljanje grupa desničara iz Srbije na graničnom prelazu Jarinje sa Kosovom, uz parolu "Moli se bogu i drži se Rusije", bio je treći njihov protest za nedelju dana. Prije Jarinja su dva puta protestovali u centru Beograda. Dušan Janjić iz beogradskog nevladinog Foruma za etničke odnose ocijenio je za RSE da vlast u Srbiji ne može da skloni sa sebe odgovornost za djelovanje desničarskih grupa.
Ambasador Rusije u Srbiji, Aleksandar Bocan-Harčenko demonstrativno je napustio kongres socijalista 17. decembra, nakon prikazivanja video poruke bivšeg premijera Grčke Aleksisa Ciprasa upućene Socijalističkoj partiji Srbije (SPS) i njenom lideru Ivici Dačiću. Pročitajte čime je Cipras naljutio ambasadora Rusije u Beogradu.
Presude za najveću aferu prisluškivanja u Sjevernoj Makedoniji, koja uključuje masovno prisluškivanje više od 20.000 građana te nezakonitu nabavku opreme za prisluškivanje i njeno uništavanje, pale su na Apelacionom sudu.
Hrvatska Agencija za zaštitu osobnih podataka (AZOP) još nije dovršila istragu o okolnostima i odgovornosti za "curenje" ličnih podataka za 77.317 hrvatskih građana iz firme za naplatu potraživanja B2 Kapital, potvrđeno je za RSE iz te agencije.
Vlada Dritana Abazovića otvoreno se legitimiše kao kočničar pristupnih pregovora sa Evropskom unijom i kocka se sa najvišim državnim interesom - članstvom u EU, ocijenila je za RSE Daliborka Uljarević, direktorica Centra za građansko obrazovanje.
Bh. entitet Republika Srpska (RS) će se zadužiti 110 miliona eura od Exim banke iz Mađarske. Rok za isplatu je 10 godina uz fiksnu kamatnu stopu od pet posto. Ovu odluku Vlada Republike Srpske je donijela 8. decembra, a samo dan kasnije je potvrđena i stupila je na snagu. Bivša ministrica finansija RS, Svetlana Cenić, za RSE ocjenjuje da će Republika Srpska tek u budućnosti osjetiti punu cijenu ovog kredita, naglasivši da se ne zna šta je Milorad Dodik obećao Viktoru Orbanu u zamjenu za novac.
Svijet
U eskalaciji korupcijskog skandala u Evropskom parlamentu, Katar je upozorio Evropsku uniju da bi istraga o navodima da su osobe povezane s parlamentom primale novac od te države, mogla da ugrozi razgovore o energetskoj bezbjednosti. Upozorenje iz Dohe je stiglo poslije drugih kritika iz Evrope na račun Katara koji ima sve veći značaj kao izvor tečnog prirodnog gasa (LNG) dok evropske države pokušavaju da nađu alternativu za ruske energente, pišu svjetski mediji.
Nakon što su lokalne vlasti naručile više od 20 ledenih i plastičnih skulptura ruskih vojnika, pojedini stanovnici sibirskog grada Čite negoduju zbog finansiranja projekta postavljanja militarizovanih novogodišnjih ukrasa dok brojni izvještaji ukazuju na oskudnu opremljenost vojnika koje Moskva šalje u rat u Ukrajini.
Toliko za danas, pišite nam i podijelite vaše priče sa nama na slobodnaevropa@rferl.org
Srdačan pozdrav do sutra ujutru,
Jasmina Đikoli
Dnevno@RSE dolazi besplatno u vaš inbox. Prijavite se, uštedite vrijeme, informišite se!
