Zamjenica predsjedavajućeg Vijeća ministara Bosne i Hercegovine (BiH) i ministrica vanjskih poslova BiH Bisera Turković uputila je u ponedjeljak, 10. januara note ambasadama Ruske Federacije, Narodne Republike Kine i Republike Srbije “zbog prisustva predstavnika ambasada događajima koji su održani 9. januara u Banja Luci”.
U saopćenju ministrice Turković se navodi da je “čin posjete manifestaciji protivan odluci Ustavnog suda BiH”.
“Ministarstvo vanjskih poslova BiH želi skrenuti pažnju na to da je Ustavni sud BiH presudom (iz 2019. godine) obilježavanje 9. januara kao službenog dana entiteta Republika Srpska proglasio neustavnim, utvrdivši da njegovo obilježavanje nije u skladu sa Ustavom BiH”, podsjeća se, između ostalog, u noti.
“U tom smislu, Ministarstvo vanjskih poslova BiH izražava protest zbog prisustva predstavnika ambasade na ceremonijama obilježavanja 9. januara, koje su se održale 8 i 9. januara 2022. u Banja Luci, a koje predstavljaju čin protivan presudi Ustavnog suda BiH”, navodi se u saopćenju iz kabineta ministrice Turković.
Ministarstvo, kako piše u saopćenju, “također želi naglasiti stav da nepoštovanje institucija BiH i presuda Ustavnog suda BiH “predstavlja čin grubog miješanja u unutrašnja pitanja BiH”.
U više gradova Republike Srpske, jednog od dva entiteta u BiH, u nedjelju, 9. januara 2022. organizirana je proslava Dana Republike Srpske. Obilježavanje se dan kasnije nastavilo i u Brčko distriktu BiH, koji je zasebna administrativna jedinica.
Tog datuma 1992. u Sarajevu je održana Skupština srpskog naroda u BiH koja je donijela Deklaraciju o proglašenju Republike srpskog naroda BiH, kao nezavisne cjeline unutar Bosne i Hercegovine, a sa ciljem da je pripoji Jugoslaviji, koja se tada raspadala.
Obilježavanja Dana Republike Srpske 9. januara tri puta je proglašavano neustavnim, od Ustavnog suda tadašnje Republike Bosne i Hercegovine, a nakon rata, koji je završen 1995. godine, i Ustavnog suda BiH.
Ustavni sud BiH je u novembru 2015. donio odluku prema kojoj je član Zakona o praznicima RS-a koji govori o Danu RS-a neustavan.
Nakon referenduma održanom u septembru 2016. godine, koji je također proglašen neustavnim, Narodna skupština RS-a je 26. oktobra iste godine donijela poseban Zakon o Danu RS-a i izdvojila ga iz Zakona o praznicima RS-a. Ustavni sud BiH poništio je i taj zakon.
