Prava nacionalnih manjina u Bosni i Hercegovini poštuju se više nego u proteklim godinama, ali su problemi njihovog učešća u vlasti, zakonske regulative i diskriminacije još uvijek prisutni - ocjena je predstavnika manjina. Jedan od gorućih problema ove populacije u BiH tiče se najvišeg državnog akta - ustava, jer je izostavio nacionalne manjine kao ustavnu kategoriju, kaže Nedžad Jusić, predsjedavajući Vijeća nacionalnih manjina pri Parlamentarnoj skupštini BiH.
On podsjeća da se za Ustav vežu i drugi zakonski akti koji su izostavili položaj i stanje manjina, te zbog toga ističe potrebu da predstavnici nacionalnih manjina sudjeluju u ustavnim promjenama. Jusić navodi još jedan važan problem ove populacije:
Nedžad Jusić smatra da se Izborni zakon BiH takođe mora promijeniti. Njime nisu zadovoljni i predstavnici Saveza nacionalnih manjina RS koji se smatraju izigranim nakon prošlih lokalnih izbora u tom entitetu. Predsjednik Saveza Stevo Havreljuk:
„Centralna izborna komisija nije uvažila član 16 Zakona o zaštiti prava nacionalnih manjina koji je usvojen u RS, gdje piše da predlagač za odbornike, odnosno za kandidate na svim nivoima je Savez nacionalnih manjina, što nije ispoštovano i samim tim je i došlo da su uglavnom kandidati iz političkih partija pregazili nacionalne manjine.“
Iako probleme ne dijele po entitetima, predstavnici nacionalnih manjina iz RS tvrde da je situacija u tom dijelu BiH nešto bolja nego u Federaciji BiH. Podsjećaju da je Zakon o zaštiti prava pripadnika nacionalnih manjina u RS donesen prije šest godina, a u Federaciji tek prošle jeseni. Pojašnjavaju da i Savjet za nacionalne manjine pri Narodnoj skupštini RS duže funkcioniše i daje bolje rezultate.
I dalje izražena diskriminacija Roma
Ono što je, ipak, zajednički problem jeste i dalje prisutna diskriminacija, kojoj je pretežno izložena najbrojnija populacija među manjinama - Romi. U udruženjima nacionalnih manjina kažu da se ona ogleda u predrasudama prema Romima, onemogućavanju očuvanja kulturnog identiteta, ali i ugrožavanju njihovih osnovnih ljudskih prava. Voditelj Romskog centra Tuzlanskog kantona Muradif Biberović:
S ocjenom da je diskriminacija nacionalnih manjina, a posebno Roma, još duboko ukorijenjena, slaže se i aktivista Helsinškog odbora za ljudska prava RS Sadik Pazarac:
Veliki problem nacionalnih manjina predstavlja i finansiranje njihovih organizacija. Zbog toga predstavnici Saveza iz RS lobiraju kod entitetskih vlasti da se zakonska regulativa izmijeni u pravcu budžetskog finansiranje Saveza. Očekuju da će do kraja godine dobiti odobrenje da postanu organizacija od posebnog interesa za RS i tako pređu na budžet.
Pored objektivnih problema s kojima se svakodnevno suočavaju, predstavnici 17 nacionalnih manjina u BiH nemaju problema u zajedničkom funkcionisanju. U tom smislu poručuju da se na njihov odnos trebaju ugledati i bosanskohercegovački konstitutivni narodi.
