Fantomski graditelji Beograda: Čekanje rušenja

Šestospratnica koja se bez građevinske dozvole i mimo svih građevinskih procedura i dalje gradi na području beogradske opštine Voždovac nikada neće biti ozakonjena i taj slučaj predstavlja flagrantno kršenje Zakona, izjavila je za Radio Slobodna Evropa (RSE) Aleksandra Damnjanović, državna sekretarka u Ministarstvu građevinarstva.

To je prvi zvanični odgovor sa najviše instance o slučaju koji je u javnost izneo RSE, o kom predstavnici vlasti u beogradskoj opštini Voždovac nisu želeli da govore. No, bez obzira na sve na licu mesta investiror ne smanjuje intenzitet ilegalnih radova.

Sporna zgrada gradi se bez validne građevinske dozvole u naselju ‘Činovnička kolonija’ – na adresi Milovana Marinkovića 27 - parceli 4811. Na potpuno neobeleženom gradilištu nema table sa podacima o investitoru, što je po zakonu neophodno. Po svojoj veličini narušava sve norme propisane zaknom, zbog čega su opštinari dva puta zatvarali gradilište i podneli krivičnu prijavu protiv investitora čiji identitet nisu uspeli da utvrde.

„Kada kažete dvaput zatvarano gradilište i skidana traka koja na to ukazuje radi se o najtežem kvalifikovanom delu bespravne gradnje za koju je po Krivičnom zakoniku propisana kazna do osam godina zatvora. I to je trebalo tim rigoroznim sankcijama da deluje preventivno i odvrati ljude od nove bespravne gradnje“, naglašava u razgovoru za RSE Aleksandra Damnjanović državna sekretarka u Ministarstvu građevinarstva, saobraćaja i infrastrukture.

Reč je ovde o jednom od najuočljivijih primera divlje gradnje, inače masove pojave u prestonici Srbije. Sprovodi je investitor čiji je identitet za opštinsku Građevinsku inspekciju i dalje nepoznanica.

“Uvek postoji način da se utvrdi ko je stvarni investitor takvog objekta. Jer im to omogućava upravni postupak i Zakon o planiranju i izgradnji. Krivične i prekršajne sankcije koje su propisane za ovakve slučajeve odnose se, ne samo na izvođača radova, već i na investitora. Tako da ću uputiti zahtev Republičkoj građevinskoj insprekciji da izvrše vanredni inspekcijski nadzor opštinske inspekcije”, naglašava Damnjanović.

Inače, prema podacima iz Katastra, zvaničnog registra zemljišta i nekretnina, imalac prava na parceli 4811, gde se nalazi sporna građevina, je preduzeće M IMMOBILITIES DOO BEOGRAD – VOŽDOVAC.

Proverom u Agenciji za privredne registre RSE je uvrdio da su zakonski zastupnici kompanije Bojana Ivić i Svetlana Bjelotomić, a sedište je na beogradskoj adresi Bakićeva 4a.

Na istoj adresi, prema podacima Agencije za privredne registre, nalazi se i građevinsko preduzeće M Enterijer Gradnja doo Beograd-Voždovac. Zakonski zastupnik i direktor ove kompanije je Marko Ivić.

Naknadnim uvidom u Katastar uverili smo se da je preduzeće M IMMOBILITIES DOO BEOGRAD – VOŽDOVAC upisano kao imalac prava i na parceli 4696 na adresi Milovana Marinkovića 32 – što implicira da bi se slučaj bespravne gradnje mogao ponoviti preko puta sporne građevine na uličnom broju 27.

Opština tvrdi da je nemoćna

Nadležni u opštini Voždovac ponovo su odbili razgovor za RSE. U službi zaduženoj za odnose sa medijima nam je rečeno da je predsednik opštine Aleksandar Savić ‘veoma zauzet’. Ipak, nakon što je RSE objavila prvu priču iz ‘Činovničke kolonije’, Savić se susreo sa nekoliko stanara tog naselja koji su ga prethodno, kako tvrde, od početka radova 2016. godine, pozivali da ih primi.

Gordan Dragović, jedan od podnosilaca krivične prijave protiv nepoznatog investitora građevine u Milovana Marinkovića 27. je o zgradi čije je podizanje dramatično promenilo uslove života stanara u njenom okruženju, u društvu nekolicine komšija, razgovarao sa Savićem. On ih je na sastanak pozvao nakon što je RSE izvestio o nelegalnoj gradnji na Voždovcu.

“Mi smo dobili vrlo konkretno objašnjenje, tumačenje i mogao bih čak i da kažem u prenosnom smislu obećanje da Opština tu ne može ništa da učini. Naročito je u toj celoj priči zabrinjavajuće to što se radi o jednoj stvari koja, osim rušenjem, ne može da se ispravi na drugi način”, naglašava Dragović.

Vratimo se našim pokušajima da utvrdimo šta se događa na spornoj lokaciji u glavnom gradu Srbije. Umesto razgovora sa Vladanom Đešnićem – rukovodiocem Odeljenja građevinske inspekcije i inspektorom koji se bavi tim slučajem, RSE je dobio pisani odgovor u kome se, između ostalog, navodi da je gradilište zatvoreno u avgustu ove godine.

Međutim, na licu mesta, sigurno ćete se zapitati da li da verujete nadležnoj inspekciji ili sopstvenim očima.

Pošto su opazili ekipu RSE, radnici su prekinuli radove, povukli se u unutrašnjost građevine i zabravili vrata kroz koja se ulazi na gradilište.

Jedini koji je ostao ispred je dostavljač iz Valjeva koji je, kako nam je rekao, u tom trenutku ostao neobavljena posla.

“Dovezao sam stiropor ovde na gradilište u Ulici Milovana Marinkovića. Nisam ga još dostavio jer nema nikoga na gradilištu. Za ovaj posao nam je plaćeno i to ćemo morati nekako da rešimo”, navodi taj mladić, koji nam je rekao da je zaposlen u kompaniji Austroterm iz Valjeva.

Klasičan primer zloupotrebe radnika

Slučaj bespravne gradnje u opštini Voždovac otvara i problem zloupotrebe radnika.

Sibin Obradović, načelnik Inspekcije rada za grad Beograd, kaže da ovaj slučaj, za koji je prvi put čuo od novinara RSE, predstavlja konkretan primer rada na crno – potkrepljujući svoje tvrdnje, nakon provere, činjenicom da nepoznati investitor inspekciji nije prijavio radove na šta je, kaže Obradović, bio obavezan. On obećava da će inspektori u najkraćem roku obići ilegalno gradilište u voždovačkoj opštini.

“Suština angažovanja Inspekcije rada je da suzbije rad na crno. Mi u takvim okolnostima izvršimo identifikaciju zatečenih i oni moraju da nam kažu za koga rade. Ko god radi i kad god radi Inspekcija rada je nadležna da vrši nadzor bez obzira na to da li je objekat legalan ili bespravan”, naglašava Obradović.

Istovremeno ne smanjuje se zebnja direktno pogođenih žitelja sa Voždovca. Uvećava je istrajnost tajnog investitora koji skoro godinu dana po stupanju na snagu Zakona o ozakonjenju objekata, krajem 2015. godine, odlučio da gradi bez građevinske dozvole i mimo građevinskih procedura za područje ‘Činovničke kolonije’.

O kakvoj se tu potencijalnoj računici radi pitali smo Slobodana Maldinija, arhitektu koji je bio i zamenik Gradskog sekretara za urbanizam u periodu od 2000.-2002.

“Postoji jedna grupa odlučnijih ljudi koja imaju uporište u sistemu. Što urade, oni to pokušavaju i verovatno imaju sistem kako da legalizuju ili ozakone. Onaj ko je dovoljno drzak i bezobrazan da se uklopi u takvo stanje on sad može možda da profitira. Ko zna pod kojim uslovima i torturom će taj investitor ‘iskijati’ da tako nešto dobije”, smatra arhitekta Maldini.

Sa najviše instance, od državne sekretarke Damnjanović, stižu čvrsta uveravanja da tako nešto nikako neće biti slučaj.

“Ja sam državni sekretar koji čvrsto veruje u institucije ovog sistema. I ovo nije fraza. Smatram da bi sve drugo, što bi se desilo, bila anarhija”, potrctava za RSE Aleksandra Damnjanović.

Pregršt posla je pred njima. Da utvrde ko gradi, ponovo zatvore gradilište i počnu rušenje ilegalne zgrade što je inače, po planu opštinske Građevinske inspekcije za drugi kvartal 2017. godine, već trebalo da počne.