Ambasada Sjedinjenih Američkih Država u Prištini saopštila je da je "zabrinuta i razočarana" nekoordiniranim akcijama Vlade Kosova, nakon zatvaranja pet paralelnih srpskih institucija na sjeveru zemlje.
Kosovske vlasti zatvorile su pet paralelnih srpskih institucija na sjeveru zemlje - dijelu u kojem žive većina Srba - za koje su naveli da djeluju pod vođstvom Srbije, "kršeći ustavnost i zakone Republike Kosovo".
U reakciji na ovu odluku Američka ambasada je izjavila da je zabrinuta što takve odluke kosovske vlade "i dalje imaju direktan i negativan uticaj" na pripadnike srpske zajednice i drugih manjinskih zajednica na Kosovu.
"Pitanja vezana za strukture koje podržava Srbija na Kosovu treba da se rješavaju kroz dijalog koji vodi EU. Ova akcija nije koordinirana ni sa jednim elementom međunarodne zajednice", navodi se u saopštenju.
U saopštenju se navodi da su Sjedinjene Američke Države i međunarodni partneri dosljedno tražili od Vlade Kosova da da prioritet koordinaciji sa međunarodnom zajednicom i da ne preduzima jednostrane akcije po pitanjima koja su na dnevnom redu dijaloga uz posredovanje EU.
"Neuspjeh Vlade Kosova da odgovori na ove zahtjeve odražava stvarno i sve veće pogoršanje našeg partnerstva. Kao što smo ranije napomenuli, nekoordinisane akcije Vlade Kosova dovode građane Kosova i vojnike KFOR-a u veći rizik, nepotrebno eskaliraju regionalne tenzije i potkopavaju reputaciju Kosova kao pouzdanog međunarodnog partnera", naveli su u saopštenju.
Akcija u petak na sjeveru uslijedila je u trenutku kada je kosovska vlada kritikovana od međunarodne zajednice zbog "jednostranog i nekoordinisanog" djelovanja, nakon što je prošlog mjeseca zatvorila nekoliko ekspozitura Pošte Srbije na sjeveru i saopštila da namjerava da otvori glavni most preko rijeke Ibar, koji razdvaja Mitrovicu sa albanskom većinom na jugu i srpskom većinom na sjeveru.
Kosovski ministar administracije lokalne samouprave Elbert Krasnići (Elbert Krasniqi) je naveo da su zatvorene institucije: Kosovski okrug Mitrovica, paralelna opština Mitrovica, paralelna opština Zvečan, paralelna opština Zubin Potok i paralelna opština LeposavićPremijer Srbije Miloš Vučević zatražio je hitnu i najoštriju reakciju međunarodne zajednice.
Vučević je u saopštenju Vlade Srbije poručio da je Srbija jasno poslala poruku da se čvrsto zalaže za mir i stabilnost u regionu, ali da "neće dozvoliti nasilje i pogrom nad njenim narodom".
Ranije ove godine, kosovske vlasti su zatvorile još sedam paralelnih srpskih opština u drugim djelovima zemlje, kao što su Prizren, Peć, Suva Reka, Istok, Klina, Orahovac i Dragaš.
Četiri opštine sa srpskom većinom na sjeveru, Sjeverna Mitrovica, Zvečan, Leposavić i Zubin Potok, predvode albanski gradonačelnici od maja prošle godine, kada su preuzeli dužnost na lokalnim izborima koje je bojkotovalo većinsko srpsko stanovništvo.
Lokalni Srbi su - iako su dobili peticiju za opoziv gradonačelnika - kasnije bojkotovali proces, na što je pozvala Lista Srbija, najveća stranka Srba na Kosovu, koja ima podršku zvaničnog Beograda.
Na Kosovu postoje opštine, javna preduzeća i preduzeća, vrtići, osnovne i srednje škole i javni univerziteti koje direktno finansira Vlada Srbije, a koji se nalaze u gradovima i mjestima u kojima živi srpska zajednica.
Prema zakonima na Kosovu, ove institucije su nelegalne.
Kosovo i Srbija su 2013. godine u dijalogu za normalizaciju odnosa u Briselu postigli dogovor o gašenju paralelnih institucija, ali taj sporazum još nije u potpunosti sproveden.
Srbija je u budžetu za 2024. povećala sredstva za rad paralelnih institucija na Kosovu, poboljšanje života građana, informisanje, ali i za podršku sveštenstvu i monaštvu na Kosovu.
Takođe podržava rad Prištinskog univerziteta sa sjedištem u sjevernoj Mitrovici i ulaže u ekološke projekte.
