Obilježavanje 9. januara kao Dana Republike Srpske (RS) ne krši samo Ustav Bosne i Hercegovine već i ustav bh. entiteta RS, saopćili su iz Misije OSCE -a u BiH 4. januara.
Dan RS je Ustavni sud Bosne i Hercegovine tri puta proglasio neustavnim, a Venecijanska komisija diskriminatornim.
Misija OSCE-a u BiH pozvala je Vladu RS da u potpunosti poštuje vladavinu prava, koja mora obuhvatiti poštivanje odluka Ustavnog suda Bosne i Hercegovine kao konačnih i obavezujućih.
U objavi na društvenoj mreži X dodaju i kako nepoštivanje i neprovođenje odluka Ustavnog suda predstavlja krivično djelo.
Vlasti RS obilježavaju 9. januar, datum kada je 1992. godine u Sarajevu tadašnja Skupština srpskog naroda u BiH, donijela Deklaraciju o proglašenju Republike srpskog naroda BiH, kao nezavisne cjeline unutar Bosne i Hercegovine. Cilj je bio da se taj dio BiH potom pripoji Jugoslaviji, koja se tada raspadala.
Na čelu samoproglašene republike su bili Radovan Karadžić, Biljana Plavšić i Momčilo Krajišnik, koji su osuđeni u Haškom tribunalu zbog ratnih zločina. U donošenju deklaracije nisu učestvovali predstavnici Bošnjaka i Hrvata.
Ova dva naroda na 9. januar gledaju kao na početak rata u Bosni i Hercegovini, te početak etničkog čišćenja, ratnih zločina i genocida nad nesrpskim stanovništvom na teritoriji RS.
Praznik osporen tri puta
Ustavni sud tadašnje Republike BiH donio je 28. februara 1992. Odluku kojom se poništavaju i deklaracija i Ustav Srpske Republike BiH koji je skupština srpskog naroda u BiH donijela 9. januara te godine.
Ustavni sud BiH je u novembru 2015. godine donio odluku prema kojoj je član Zakona o praznicima RS-a koji govori o Danu RS-a neustavan.
Osim što se Ustavni sud u meritumu osvrnuo na događaje iz 1992., utvrdio je i da se tad obilježava i krsna slava Republike Srpske – Sveti arhiđakon Stefan, pa se svjetovni datum, zbog načina njegovog obilježavanja, doživljava i kao vjerski pravoslavni praznik.
Ustavni sud BiH nije osporio pravo vjernicima da obilježavaju krsnu slavu Svetog Stefana, kao ni dan RS, ali je utvrdio da "Dan RS-a" ne može biti 9. januar.
