Broj stanovnika Srbije manji je za oko pola miliona (495.975) u odnosu na 2011. godinu, pokazuju prvi rezultati popisa koje je 21. decembra objavio Republički zavod za statistiku (RZS).
Popis iz 2022. godine pokazao je da Srbija ima 6,7 miliona stanovnika, odnosno oko sedam odsto manje nego pre deset godina.
Prema popisu iz 2011, u Srbiji je živelo 7,2 miliona stanovnika.
Direktor RZS Miladin Kovačević ocenio je na konferenciji za novinare u Beogradu da je smanjenje broja stanovnika manje od očekivanog.
Smanjenje broja stanovnika od oko 10 posto zabeleženo je u svim regionima Srbije, osim u regionu glavnog grada.
Više ljudi samo u regionu Beograda
Beogradski region ima oko 1,6 odsto više stanovnika više nego 2011. godine i to je jedini region u kojem je zabeležen porast broja stanovnika.
Broj stanovnika u regionu Vojvodine na severu manji je za oko 182 hiljade.
U regionu južne i istočne Srbije sada živi skoro 143 hiljade stanovnika manje u odnosu na prethodni popis, dok je najveći pad zabeležen u regionu Šumadije i zapadne Srbije.
Najveći demografski pad stanovništva zabeležen je u Crnoj Travi, opštini na jugoistoku Srbije, koja ima i najmanji broj stanovnika (1.066).
Crne rupe na demografskoj karti su i opštine Gadžin Han na jugu, Babušnica na jugoistoku i Rekovac u centralnoj Srbiji.
Beograd, Novi Sad i Novi Pazar su jedini gradovi u kojima je registrovano više stanovnika nego na prethodnom popisu 2011. godine.
Preliminarni podaci pokazuju da Beograd ima 1,7 miliona stanovnika, Novi Sad na severu oko 367 hiljada, a Novi Pazar na jugozapadu Srbije oko 108 hiljada stanovnika.
Popisom su obuhvaćeni svi državljani Srbije, strani državljani koji imaju stalne ili privremene dozvole za boravak, kao i privremeno prisutna i odsutna lica (oni koji se nalaze u inostranstvu zbog posla ili školovanja).
Predstavnici RZO su ukazali i na to da je pravi broj stanovnika manji jer su neki popisani dvaput. Među njima je najviše studenata, koji su registrovani i na roditeljskim adresama i na adresama na kojima žive tokom studija.
Više stanova, manje ljudi
Popisom su prikupljeni i podaci o 2,5 miliona domaćinstava i 3,6 miliona stanova.
Nije zabeležena značajnija promena u ukupnom broju domaćinstava, dok je ukupan broj stanova veći za 12,3 odsto u odnosu na popis 2011. godine.
Najveći porast broja stanova zabeležen je u regionu Beograda (18,55 odsto).
Predstavnici RZS-a nisu govorili o razlozima, odnosno efektima koji su uticali na smanjenje broja stanovnika u Srbiji, koja beleži pad nataliteta.
O tome će, prema rečima direktora RZS-a Miladina Kovačevića, biti reči u okviru predstavljanja konačnih rezultata popisa koji će biti objavljivani sukcesivno, od aprila 2023. do juna 2024. godine.
Kovačević je dodao da se u ovom trenutku ne može govoriti ni o efektu migracije stanovništva na smanjenje broja ljudi u Srbiji.
"Ali da on svavako nije onoliki koliko se pisalo i govorilo u štampi, da godišnje odlazi 50 ili 100 hiljada ljudi. Ono što ja lično vidim, u poslednjih nekoliko godina taj migracioni saldo nije jači od 25 hiljada", rekao je Kovačević.
S obzirom na svrhu popisa – da obezbedi sveobuhvatnu sliku cele populacije – u skladu sa pozitivnom međunarodnom praksom, baza podataka dobijena direktnim popisivanjem dopunjena je podacima iz administrativnih evidencija, rekli su predstavnici RZO-a.
"Prvi rezultati sadrže osnovne podatke o ukupnom broju popisanih lica, broju stanovnika, domaćinstava i stanova i podložni su promenama tokom statističke obrade podataka. Konačni rezultati popisa biće publikovani sukcesivno", rekao je Kovačević.
Najobimnije statističko istraživanje, koje se sprovodi na svakih deset godina, sprovedeno je od 1. do 31. oktobra 2022. godine, ali je u nekoliko većih gradova prikupljanje podataka produženo do novembra.
Popis je prvobitno bio planiran za april 2021. godine, ali je zbog epidemije korona virusa dva puta odlagan.
Najpre za oktobar 2021. godine, a zatim je odlučeno da se prolongira za još godinu dana.
Popisivači su prikupljali podatke direktno od građana ("od vrata do vrata"), a odgovore su po prvi put unosili u elektronske upitnike.
Na popis 2022. odazvali su se i pripadnici albanske zajedice u Srbiji.
Oni su prethodni popis 2011. bojkotovali jer su formulari bili štampani ćirilicom na srpskom jeziku.
Kao dodatan razlog, predstavnici te zajednice su navodili i nerešene probleme i neispunjene obaveze države prema delu Srbije u kojem je ta zajednica najbrojnija.
Konačni rezultati koji će uključivati i izjašnjavanja o nacionalnoj pripadnosti biće objavljeni naknadno tokom 2023. godine.