Sveti arhijerejski Sabor Srpske pravoslavne crkve (SPC) saopštio je 16. maja da pozdravlja prihvatanje statusa pune unutrašnje samostalnosti Makedonske pravoslavne crkve – Ohridske arhiepiskopije (MPC-OA).
Sabor SPC je najviše crkveno telo, koje okuplja sve starešine te crkve.
Kako se navodi u saopštenju SPC, time se uspostavljaju zajednički bogoslužbeni i kanonski dijalog, pošto su ovim uklonjeni razlozi za njihov prekid, izazvani jednostranim proglašenjem autokefalnosti 1967. godine.
"Vaspostavljanjem jedinstva na kanonskim osnovama i pod uslovima važenja kanonskog poretka na čitavom području SPC dijalog o budućem i eventualno konačnom statusu eparhijâ u Severnoj Makedoniji nije samo moguć nego je i celishodan, legitiman i realan", navodi se u saopštenju SPC.
Ovo je prvo saopštenje Srpske pravoslavne crkve, nakon što je Vaseljenska patrijaršija saopštila 9. maja da MPC priznaje za kanonsku crkvu pod imenom Ohridska arhiepiskopija, imajući u vidu kao oblast njene jurisdikcije vlast u granicama države Severne Makedonije.
Odluka Vaseljenske patrijaršije ne znači da je MPC-OA dobila autokefalnost.
Makedonska pravoslavna crkva je do 2022. bila u raskolu sa svim pravoslavnim crkvama, nakon što je 1967. godine jednostrano proglasila samostalnost. To znači da njihovi sveštenici nisu mogli da vrše liturgije i druge obrede sa sveštenicima drugih pravoslavnih crkava.
U saopštenju Srpske pravoslavne crkve se navodi da će se "u dijalogu o njihovom budućem i eventualno konačnom kanonskom statusu SPC rukovoditi samo i isključivo eklisiološko-kanonskim i crkveno-pastirskim načelima, merilima i normama, ne mareći za 'realpolitičke', 'geopolitičke', 'crkvenopolitičke' i druge slične datosti ili za jednostrane inicijative i ne podležući ničijim uticajima ili pritiscima".
Sabor SPC u saopštenju navodi da nema nameru da posle rešavanja statusa uslovljava novu sestrinsku Crkvu ograničavajućim klauzulama u pogledu opsega njene jurisdikcije u matičnoj zemlji i u dijaspori.
Preporuka Sabora Makedonskoj pravoslavnoj crkvi je da pitanje svog zvaničnog naziva reši u neposrednom dijalogu sa ostalim pomesnim pravoslavnim Crkvama.
Tri dana pre nego što će iz Vaseljenske patrijaršije stići za širu javnost neočekivano saopštenje, episkop zvorničko-tuzlanski Fotije Sladojević – koji je i član Sinoda SPC – je izjavio da su predstavnici SPC i MPC nedavno imali sastanak u Nišu, gde je prisustvovao i patrijarh Porfirije.
To je bio, kako je rekao Fotije na liturgiji u Loparima u BiH, "interesantan dijalog ljubavi, vere i nade".
"Sada smo tu na pragu, da ga razrešimo", rekao je Fotije.
I MPC je potvrdila da je sastanak u Nišu održan, ali nisu iznosili više detalja.
Ohridska arhiepiskopija je ušla u sastav SPC 1920. godine, a prvi glasovi za dobijanje autokefalnosti počinju da se javljaju ubrzo nakon oslobođenja Jugoslavije od fašističkog okupatora 1945. godine.
Dvadeset dve godine kasnije Makedonska pravoslavna crkva je proglasila autokefalnost, koju nije priznala nijedna pravoslavna crkva.
