Nijednom od četvorice funkcionera saslušanih danas, 4. februara, u crnogorskom Specijalnom državnom tužilaštvu zbog kredita Abu Dabi fonda, nije određeno zadržavanje.
Ranije danas potpredsjednik Vlade Crne Gore Dritan Abazović objavio je da je doskorašnji predsjednik Investiciono-razvojnog fonda (IRF) i bivši poslanik Demokratske partije socijalista (DPS) Zoran Vukčević uhapšen u sklopu afere Abu Dabi Fond, u kojoj je budžet Crne Gore oštećen za više desetina miliona eura.
Abazović je u Twitter objavi apelovao da se u što kraćem roku skine imunitet „glavnom akteru afere“, bivšem ministru poljoprivrede, Petru Ivanoviću. Ivanović je poslanik DPS-a u aktuelnom sazivu Skupštine Crne Gore i i savjetnik predsjednika države Mila Đukanovića za ekonomska pitanja.
Da bi se protiv Ivanovića pokrenuo istražni postupak neophodno je da mu Skupština Crne Gore ukine poslanički imunitet.
Zahtjev za skidanje imuniteta Skupštini bi trebalo da podnese Specijalno državno tužilastvo
Oglasio se i Budimir Mugoša, koji je u saopštenju dostavljenom medijima potvrdio da je saslušan u Tužilaštvu i poručio da je spreman da sarađuje sa nadležnim organima u slučaju kredita Abu Dabi fond.
Mugoša je bio ministar poljoprivrede u Vladi izbornog povjerenja koja je formirana 2016. godine, kao jedan od uslova opozicije za raspisivanje parlamentarnih izbora u oktobru te godine. U toj Vladi, tokom polugodišnjeg trajanja, bilo je pet ministara iz redova opozicije.
Specijalno državno tužilaštvo i Uprava policije nisu se oglašavali povodom današnjih privođenja i saslušanja.
Na upit Radija Slobodna Evropa Specijalno državno tužilaštvo (SDT) je odgovorilo da će javnost biti blagovremeno obaviještena, „kada se za to steknu zakonom propisani uslovi“.
Po nalogu SDT-a, priveden je i procjenitelj Milan Adžić zbog nesavjesnog rada u službi, javile su podgoričke Vijesti.
Vukčević i Ivanović su visoki funkcioneri Demokratske partije socijalista koja je nakon tri decenije izgubila vlast na parlamentarnim izborima u avgustu 2020. godine. Novu Vladu izabrala je nova parlamentarna većina, koju čine Demokratski front, Demokratska Crna Gora i URA.
Istragu omogućila promjena vlasti
Novi Odbor direktora Investicinog razvojnog fonda prije deset dana je skinuo oznaku tajnosti sa svih dokumenata koja se odnose na kreditni aranžman iz Abu Dabi Fonda i dostavio je nadležnom organu na dalji postupak, saopšteno je iz Demokratske Crne Gore, jedne od stranaka vladajuće većine u Crnoj Gori.
Time je stvoren preduslov za dalje procesuiranje koje je danas dobilo epilog.
“Sada je potpuno jasno zbog čega je prethodno rukovodstvo držalo pod oznakom tajnosti ovaj kreditni aranžman”, kaže se u saopštenju Demokrata.
Bivšeg potpredsjednika Vlade izbornog povjerenja Milorada Vujovića, koji je u 2019. godine podnio zahtjev Tužilaštvu da istraži slučaj kredita Abu Dabi fonda i procesuira odgovorne, raduje što je konačno pokrenut postupak.
Podsjeća da je cjelokupna dokumentacija, koja se tiče dodjeljivanja kredita, proglašena tada poslovnom tajnom.
„To je bio model kako je tadašnja vlast vodila javne politike i kako se ponašala sa dokumentacijom koja se odnosila na novac građana Crne Gore. Ustvari, žiranti tih nezakonitih radnji su upravo građani“, kaže Vujović.
Vujović smatra da SDT nije bilo do sada spremno da pokreće krivične prijave koje su veze za funkcionere Demokratske partije socijalista.
„Nijedan dokaz nije nov, svi su od početka postojali u dokumentaciji, i mogli su odmah da se rješavaju. Zapravo, samo jedan dokaz je trebalo izvesti za osobe koje su se nezakonito bavile bankarskom djelatnošću. To je povreda službenog položaja“, zaključuje Vujović.
Sumnjiv način podjele kredita
Dodjelu i realizaciju kredita iz Abu Dabi fonda za podsticaj razvoja poljoprivrede na sjeveru Crne Gore istraživalo je Specijalno državno tužilaštvo od aprila 2019.
Abu Dabi fond za razvoj je državna agencija Ujedinjenih Arapskih Emirata, koji je 2015. obezbijedio kredit od 50 miliona dolara za podsticaj poljoprivrede na sjeveru Crne Gore.
Sporazum su potpisali tadašnji ministar poljoprivrede i ruralnog razvoja prof.dr Petar Ivanović i predsjednik odbora direktora Investiciono – razvojnog fonda Crne Gore Zoran Vukčević.
Istraga je pokrenuta u vezi sa podjelom dijela tog novca u iznosu od 23 miliona dolara, koje je Ministarstvo poljoprivrede dodijelilo za devet crnogorskih firmi.
Predmet istrage je i činjenica da dodjela novca nije odmah išla preko Investiciono razvojnog fonda (IRF), već je novac dijelilo Ministarstvo poljoprivrede , što je suprotno zakonu o bankama
Sumnja se da su neke firme - korisnice kredita suprotno ugovoru, novac iz povoljnih kredita za koje je garanciju dala država iskoristili za druge namjene.
Prema uslovima finansiranja iz Abu Dabi fonda, bilo je propisano da iznos kredita može da bude najmanje milion dolara, a najviše tri miliona . Novac je bio predviđen za namjensko trošenje, po projektima. Propisano je I uslov da korisnik kredita mora imati ulog visine jedne cetvrtine vrijednosti kredita.
Sedam od ukupno devet kompanija nije ispunjavalo ovaj uslov iz javnog poziva da dobije kredite otkrio je istraživački televizijski serijal Mehanizam, čiji novinarski tim je preko godinu i po istraživao slučaj kredita Abu Dabi fonda. Mehanizam je detektovao i sporne kredite.
Sporni krediti
Kompanija Agro Carine je dobila kredit od dva i po miliona dolara za razvoj farme ovaca u Plužinama i ta kompanija je vratila kredit a da farma nije rekonstruisana i nije uloženo u nju.
Osim Carina sporan je kredit od tri miliona dolara firmi Vektri Jakić, vlasnika Dragana Brkovića, koja je u trenutku dobijanja kredita bila veliki poreski dužnik i u stečaju. Sporan je i zalog te firme, zbog čega je moguće da će kredit vraćati država.
Problematičan je i kredit od tri miliona dolara firmi IM Gradina iz Rožaja vlasnika Džemala Škrijelja, koji je trebalo da bude iskorišćen za proširenje kapaciteta mesoprerade. Prema izvještajima Poreske uprave, ta firma ima jednog zaposlenog i ukupnu imovinu od 190.000 eura. Inače, Gradina i Gradina Company, povezanih vlasnika, u blokadi su pet godina sa nenaplativim dugom od 2,8 miliona eura.
Četvrti problematični kredit u iznosu od tri miliona dolara odobren je firmi Milkraft iz Pavinog Polja kod Bijelog Polja, čiji je vlasnik Dragan Burić počasni konzul Crne Gore u Panami. Burić je potvrdio pisanje medija da je direktor 18 of-šor firmi iz Paname. Ta mljekara djelimično je izgrađena, ali i pored najava nije počela rad.
Preostalih pet kredita iz arapskog fonda dobile su firme koje su završile projekte.
