Gradonačelnici Doboja i Bijeljine, Boris Jerinić i Mićo Mićić prisustvovali besplatnim mamografskim pregledima, načelnik sarajevske Opštine Centar dijelio besplatne karte za vožnju ‘Trebevićkom žičarom’ korisnicima Centra za zdravo starenje, a u Prijedoru član Predsjedništva Bosne i Hercegovine (BiH) Milorad Dodik dijelio rješenja o legalizaciji zemljišta.
To je samo dio podataka koje je u četvrtak iznio Transparenci International BiH (TI BiH) kao dio tromjesečnog monitoringa predizbornih aktivnosti, tokom kojih su zabilježili brojne primjere funkcionerske kampanje, zloupotrebe javnih resursa, reklamiranja javnih institucija kojima se promovišu kandidati i intenziviranje javnih radova.
Najmanje 5,9 miliona KM (blizu 3 miliona EUR) su, tokom izborne kampanje, potrošile stranke u BiH na oglašavanje u elektronskim i štampanim medijima i bilbordima, što pokazuju preliminarni rezultati monitoringa koji je proveo Transparency International BIH (TI BIH).
Od tog iznosa, oglašavanje na televiziji i u printanim medijima koštalo je 2,2 miliona KM (oko milion i 400 hiljada EUR).
U 70 lokalnih zajednica koje je TI BIH obuhvatio monitoringom, stranke su na oglašavanje putem bilborda potrošile najmanje 3,7 miliona KM.
Iz TI Bi su saopštili da su, na ovaj vid oglašavanja, najviše novca potrošile Stranka nezavisnih socijaldemokrata – SNSD 1,36 miliona KM (nešto više od 500 hiljada eura), Stranka demokratske akcije - SDA i Partija demokratskog progresa - PDP po 800 hiljada KM (400 hiljada eura), Srpska demokratska stranka - SDS oko 600 hiljada KM (oko 300 hiljada eura), Ujedinjena Srpska preko 370 hiljada KM (175 hiljada eura) i SDP preko 310 hiljada (preko 155 hiljada eura).
Troškovi kampanje su znatno veći, smatraju iz TI BiH, jer kako navode, na iznos do kojeg su došli treba dodati troškove vanjskog oglašavanja u ostalim opštinama, internet oglašavanja, reklamni materijal i troškove predizbornih skupova ‘kojih je održan veliki broj uprkos mjerama zabrane okupljanja, tako da su troškovi kampanje znatno veći’.
Skoro dvije i po hiljade slučajeva korištenja javnih resursa
Posmatrači TI BIH u manje od 3 mjeseca zabilježili i 2481 primjer gdje su javni resursi korišteni za izbornu promociju stranaka i kandidata.
“Najveći broj zloupotreba odnosi se na intenziviranje javnih radova u predizbornom periodu jer su za tri mjeseca evidentirana ukupno 983 slučaja od kojih je 46% zabilježen u posljednjem mjesecu dok je trajala izborna kampanja. Najveći broj ovih radova zabilježen je u Zenici, Banjaluci, Doboju i opštinama Stari Grad i Novi Grad u Sarajevu”, navode iz TI BiH.
U protekla tri mjeseca posmatrači TI BIH ispratili su 945 javnih događaja koje su organizovale institucije i javna preduzeća, a na 62% tih događaja prisutnima su se obraćali kandidati na lokalnim izborima što, kako se navodi, ‘jasno pokazuje njihovu svrhu’.
“Od tog broja 226 javnih događaja organizovano je povodom otvaranja infrastrukturnih objekata što dovoljno govori o razmjerama korišćenja javnih resursa u kampanji i povećanju javne potrošnje u svrhu predizborne promocije”, zapažaju iz TI BiH.
Kako se navodi, ovi podaci ponovo ukazuju na zloupotrebe javnih resursa koje prolaze bez sankcija i ponovo pokazuju potrebu što hitnijih izmjena Izbornog zakona i Zakona o finansiranju političkih stranaka, koje bi uvele ograničenja za zloupotrebe javnih sredstava u kampanji, te razdvojile stranačke i javne funkcije.
TI BiH je do sada Centralnoj izbornoj komisiji BiH (CIK) podnio 94 prijave koje se odnose na kršenje Izbornog zakona i Zakona o finansiranju političkih stranaka.
CIK BiH je do sada, po ovim prijavama, izrekao 44 kazne u ukupnom iznosu od 45.000 KM zbog preuranjene kampanje, a još se čeka ishod ostalih prijava.
Iz Transparency International BiH navode da će prijave koje se odnose na finansiranje kampanje javnim sredstvima tek naknadno biti predmet revizije CIK-a.
Deveti poslijeratni lokalni izbori u Bosni i Hercegovini biće održani u nedjelju, 15. novembra 2020, a na njima pravo glasa ima 3.283.194 birača.
