Rezolucije američkog Senata usvojene u četvrtak navečer, kojima se preporučuje obustavljanje vojne podrške Saudijskoj Arabiji u ratu u Jemenu i osuđuje prestolonasljednika Mohameda bin Salmana kao glavnog krivca za ubistvo novinara Džamala Kašogija (Jamal Khashoggi), veliki su udarac dugogodišnjem savezniku i politici predsjednika Donalda Trampa (Donald Trump) prema Rijadu, ocjenjuju mediji.
Pomoć Jemenu u svjetlu Kašogijevog ubistva
Glasanje o rezoluciji kojom se pozivaju Sjedinjene Države da povuku pomoć iz rata u Jemenu pod vodstvom Saudijske Arabije, je mjera kojom se osuđuje Saudijska Arabija nakon ubistva novinara Džamala Kašogija (Jamal Khashoggija), piše Asošijejted pres (The Associated Press).
Senatori su se razbjesnili zbog Kašogijevog ubistva u oktobru i zbog odgovora Bijele kuće, i taj bijes je podstakao nekoliko republikanaca da podrže rezoluciju o Jemenu, jer bi se to smatralo kao prigovor dugogodišnjem savezniku. Drugi su već imali brige zbog rata u Jemenu, za koje grupe za zaštitu ljudskih prava kažu kako predstavljaju opasnost po zemlju i izlažu civile, među kojima su brojna djeca, nasumičnom bombardovanju i bolestima.
Kašogi, koji je živio u Sjedinjenim Državama i pisao za The Washington Post, bio je kritičar saudijskog režima. Ubijen je u onome što američki zvaničnici opisuju kao savršeno osmišljen plan.
Tramp nije želio da osudi prestolonasljednika i rekao je da Sjedinjene Države "namjeravaju ostati čvrst partner".
Šta god da je usvojeno ovog mjeseca, zakonodavci u oba doma pokazali su da će iduće godine nastaviti da vrše pritisak na Saudijsku Arabiju.
Ovako izgleda naša politika u Jemenu
Danas veći dio svoje kolumne koristim da vas upoznam sa Abrar Ibrahim, 12-godišnjom djevojčicom u Jemenu, koja je teška samo 28 kilograma, piše kolumnista Njujork Tajmsa (New York Times) Nikolas Kristof (Nicholas Kristof), i dodaje da ništa što bi napisao ne može biti tako oštro, uvjerljivo ili istinito kao što je fotografija djevojčice Abrar, čije je gladovanje posljedica američko-saudijsko-arapskog rata u Jemenu.
"Članovi Kongresa Sjedinjenih Država razmatraju mjere kojim bi se okončala američka podrška ratu. Treba da pogledaju Abrar. Njena mršavost odražava realnost politike Sjedinjenih Država koja doprinosi smrti djece u Jemenu u desetinama hiljada. Žao mi je što kao Amerikanac putujem kroz ovu zemlju i vidim danak koji uzimaju akcije moje zemlje. Najčešća ratna žrtva u Jemenu nije vojnik sa metkom, već dijete koje gladuje.“
Kristof objašnjava i da američki i saudijski zvaničnici na rat u Jemenu gledaju kao na način kontrole Irana. Ta ideja je propala i dovela je 12 miliona građana Jemena na ivicu gladi, a 85.000 djece je možda umrlo.
"Saudijski i američki zvaničnici kažu da su neprijatelji, pobunjenici iz Hutija koji upravljaju većinom zemlje, represivni i podržavaju Iran. To je istina. Ali kako da objasnimo Abrar da ona mora da gladuje zbog našeg cilja?
Roditelji gladne djece dozvoljavaju fotografisanje jer se nadaju da će ljudi u inostranstvu reagovati drugačije ako shvate kolike su ljudske žrtve trogodišnjeg rata. Doktori ne znaju da li će Abrar preživjeti. Ona zaslužuje našu nadu i molitve, i kraj ovog sramnog rata. Pogledajte Abrar, i svi dodatni komentari su suvišni.“
Donald Trump stoji uz Saudijsku Arabiju, uprkos stavu CIA i Senata o ubistvu Kašogija
Neki članovi saudijske vladajuće porodice uznemireni su i žele da spriječe da Muhamed bin Salman postane kralj, izvori blizu kraljevskog suda su rekli Rojtersu i vjeruju da bi Sjedinjene Države i gospodin Trump mogli igrati ključnu odlučujuću ulogu u tome ko će na kraju preuzeti taj položaj, piše Rojters (Reuters).
Dok je gospodin Tramp osudio ubistvo Kašogija - američkog stanovnika i kolumnistu Vošington Posta, koji je često kritikovao Mohameda bin Salmana - on je ipak dao prednost princu sa kojim je razvio duboku vezu.
Američki predsjednik je žestoko kritiziran i od kolega republikanaca u Senatu zbog ovog pitanja, posebno nakon što ih je direktorica CIA-e Đina Haspel (Gina Haspel) upoznala s ocjenom agencije da je Salman naredio ubistvo. U odgovoru na procjenu CIA-e, Tramp je zaključak ocijenio "preuranjenim“.
Senatori koji su podržavali savezništvo SAD i Saudijske Arabije rekli su kako bi Tramp trebao da uvede više sankcija nakon prvog kruga protiv 17 Saudijaca zbog njihove navodne uloge u ubistvu u saudijskom konzulatu u Istanbulu 2. oktobra, stoji u tekstu.
Ako ne za Kašogija, Trampova administracija bi se mogla zalagati za zatvorene žene Saudijske Arabije
Predsjednik Tramp i njegovi pomoćnici nastavljaju uporno da brane prestolonasljednika Saudijske Arabije Mohameda bin Salmana uprkos tome što su članovi Kongresa obaviješteni od CIA-e da postoje ubjedljivi dokazi da je on bio iza ubistva novinara Džamala Kašogija, piše Vošington post (The Washington post).
Ova nekažnjivost nije samo moralni propust; to je takođe promašena prilika. Čak i ako smatraju potrebnim da održe bliske odnose sa Mohamedom bin Salmanom, gospodin Tramp i njegovi savjetnici trebali bi zahtijevati određene ustupke u zamjenu. Ovo ne bi trebalo da se odnosi na kupovinu oružja ili na cijenu nafte. Oni treba da se fokusiraju na slobodu izražavanja i ljudska prava, što je slučaj sa Kašogijem, piše Post.
Jedno od pitanja naročito vapi za pažnjom SAD-a: Saudijske žene su zatvorene i navodno mučene zbog zagovaranja građanskih prava, uključujući i dozvolu za vožnju. Režim je ove godine omogućio ženama da ranije počnu voziti, ali su onda uhapsili aktivistkinje koje su mirno zagovarale reformu.
"Nekoliko žena koje su uhapšene u maju bile su zatvorene u izolaciji i u samici u trajanju od tri mjeseca, izvijestio je Amnesty International, i ostaju zatočene bez optužbe ili pravnog zastupnika. Još uznemirujuće, The Post, Amnesty i Reuters su odvojeno izvijestili da je nekoliko žena podvrgnuto mučenju i seksualnom zlostavljanju. U izveštaju Reutersa stoji da je pomoćnik Mohameda bin Salmana Saud al-Katani bio prisutan kada je jedna od žena bila podvrgnuta prinudnom poljupcu, pipkanju i električnom šoku i zaprijećeno joj je silovanjem i ubistvom".
Trampova administracija očito se ne može sama prisiliti da traži pravdu za gospodina Kašogija. Ali, bar bi mogla intervenisati u ime živih i zahtijevati da Muhamed bin Salman oslobodi ženske aktivistice. Ako prestolonasljednik ne može da ispuni ovaj jednostavan zadatak, zasigurno ne može biti rehabilitovan kao pouzdan američki partner, ističe WP.