Vaseljenski patrijarh priznao je autokefalnost, odnosno nezavisnost Ukrajinske pravoslavne crkve, što je predsednik ove države Petro Porošenko pozdravio, dok je Ruska pravoslavna crkva ocenila kao “katastrofalnu” odluku.
Na kraju trodnevnog zasedanja Sinoda u Istanbulu, kojim je predsedavao patrijarh Vartolomej, koji se smatra liderom pravoslavnog sveta od 300 miliona vernika ili “prvi među jednakima”, odlučeno je da se “nastavi sa postupkom dodeljivanja autokefalnosti” Ukrajinskoj pravoslavnoj crkvi, odnosno Kijevskoj mitropoliji.
Iz Carigradske patrijaršije je saopšteno da je ukinuta odluka iz 1686. godine, prema kojoj je Kijevska mitropolija predata Moskovskoj patrijaršiji.
Sinod je istovremeno upozorio da je neprihvatljivo bilo kakvo nasilje i nasilno preuzimanje crkvene imovine u Ukrajini.
Sinod je doneo nekoliko odluka u cilju podupiranja nastojanja Ukrajine da dobije samostalnu crkvu, uključujući rehabilitaciju ukrajinskog patrijarha Filareta koga je ekskomunicirala Ruska pravoslavna crkva zato što je početkom 1990-ih stao na čelo Kijevskog patrijarhata koji se otcepio od Moskve.
Filaret je izjavio da ova odluka otvara put da se tri pravoslavne crkve u Ukrajini ujedine u jednu nezavisnu.
- Ukrajinska crkva se bori za nezavisnost od Moskve
- Ruska pravoslavna crkva 'prekida odnose' sa Vaseljenskom patrijaršijom
Predsednik Ukraijne Petro Porošenko, izjavio je danas da je Carigradski patrijarhat već doneo odluku o dodeljivanju autokefalnosti Ukrajinskoj crkvi.
"O tome smo sanjali, dugo čekali i borili se za to", kazao je ukrajinski predsednik.
On je istakao da je to pitanje ukrajinske bezbednosti, državnosti i svetske geopolitike.
"To je pad trećeg Rima", rekao je Porošenko dodajući da će Ukrajina garantovati verske slobode pripadnicima svih konfesija.
Ruska pravoslavna crkva je uporedila ovu odluku sa Velikom šizmom iz 1054. godine kada se hrišćanstvo podelilo na katoličanstvo i pravoslavlje.
Aleksandar Volkov, portparol ruskog patrijarha Kirila, rekao je da je ta odluka legalizacija raskola:
"Danas je Patrijaršija u Carigradu donela katastrofalnu odluku - pre svega po samu sebe i pravoslavlje u celini. Time je pređena crvena linija".
Prethodno je ruski patrijarh izjavio da će njegova crkva "morati da prekine euharistijske odnose sa Carigradom", nakon ove odluke.
Poreklo ukrajinskog i ruskog pravoslavlja seže do zajedničkog pretka Vladimira Velikog, princa čijim je pokrštavanjem 988. godine otpočelo preobraćanje cele regije u hrišćansku veru, poznate kao "kijevska Rusija".
Crkva, poznata kao Moskovska patrijaršija, vekovima je dominirala u Ukrajini, ali je njen uticaj dovela u pitanje Kijevska patrijaršija formirana nakon sticanja nezavisnosti Ukrajine 1991. Njen čelnik patrijarh Filaret se zalagao za nezavisnost crkve i integraciju Ukrajine sa Zapadom.
