Piše: Kemal Kurspahić
(Mišljenja izrečena u komentaru ne odražavaju nužno stavove RSE)
Prošlonedjeljne vijesti o antisemitskim grafitima na ulazima zgrada u Sarajevu i Tuzli u kojima stanuju Jevreji - u jednom slučaju s ispisivanjem naziva "Juden" (Jevreji na njemačkom) a u drugom s iscrtavanjem nacističkog simbola ("svastike") - naišla je na promptnu osudu u bosanskohercegovačkoj javnosti. Čak su i uvaženi predstavnici Jevrejske zajednice izrazili zadovoljstvo prvim reagovanjima lokalnih vlasti i civilnog društva podsjećajući kako su uvijek isticali kako, za razliku od šireg evropskog okruženja, u Bosni i Hercegovini nisu bili izloženi antisemitizmu, odnosno predrasudama i mržnji prema Jevrejima koji su u prošlom vijeku vodili i najmračnijim zlodjelima u ljudskoj istoriji.
Zapazio sam i saopštenje gradonačelnika Sarajeva Abdulaha Skake u kojem "najoštrije osuđuje ispisivanje grafita uvredljivog sadržaja u objektima gdje žive Jevreji" u kojem, takođe, kaže:
"Građanke i građani Sarajeva decenijama njeguju različitost kultura a međureligijsko poštovanje Sarajevo je sačuvalo u najtežim vremenima. Uvjereni smo da je stav većine građana Sarajeva, da ovakvo djelovanje, bez obzira na etničku i vjersku pripadnost, u ovom gradu nikada neće imati pogodno tlo. Pozivamo nadležne organe da otkriju počinioce, primjereno ih kazne i o tome obavijeste javnost".
Ta gradonačelnikova verbalna osuda uznemiravanja pripadnika jevrejske zajednice, pa i demonstracija njegove solidarnosti u vidu posjete Jevrejskoj opštini u Sarajevu, ipak, nisu dovoljni.
Ispisivanje antisemitskih grafita u Sarajevu ne može se, naime, gledati izvan društvenog konteksta u kojem se ti duboko anticivilizacijski ispadi događaju. Gradonačelnik - kojem je dobrodušna javnost priznala kao puki lapsus kad je povodom godišnjice oslobođenja Sarajeva ne jednom rekao kako je u Sarajevu pobijeđen antifašizam - pripada partiji koja je svih poratnih godina predsjedavala nad revizijom bosanskohercegovačke istorije s preimenovanjem ulica, trgova, škola i drugih javnih ustanova po pripadnicima i propagandistima fašističke ideologije. Svjež primjer je imenovanje sarajevske škole po čovjeku koji je u vrijeme nacističkog Holokausta, u kojem je sistematski ubijeno 6 miliona evropskih Jevreja, pisao: : "Kod nas su se ljudi borili protiv Židova i njihovih špekulacija, protiv njihovih prevara i izrabljivanja. Njih je nestalo iz čaršije, ali je u čaršiji ostao židovski duh špekulacije, podvaljivanja, nabijanja cijena, sakrivanja i gomilanja robe, krijumčarenja i lihvarenja u tolikoj mjeri da pokvarenost stanovitih trgovaca, bez obzira na vjeru, zasjenjuje rad nestalih Židova."
"Nestajanje Židova iz čaršije" - iz gore citiranog pisanija Mustafe Busuladžića - primjer je falsifikovanja istorije i pokušaja "normalizacije antisemitizma" jer su, po toj fašističkoj logici, Jevreji zaslužili to što ih je snašlo, od Aušvica do Jasenovca.
U reagovanjima na prošlonedjeljne antisemitske ispade u Sarajevu i Tuzli čak se i komentatorki lista najdublje antifašističke tradicije potkrala opaska kako se antisemitizam u savremenom svijetu širi "posebno nakon izraelskih napada na Palestinu". Autorka, naravno, ne sugeriše kako bi način kako Izrael tumači i provodi svoje nacionalne interese mogao na bilo koji način opravdavati uznemiravanje ili napade protiv jevrejskih zajednica u evropskim državama. To moguće tumačenje narastanja antisemitizma posljednjih godina u Evropi dobar poznavalac prilika u Francuskoj odbacio je zaključkom: "Antisemiti koji demonstriraju u Parizu ne izvikuju 'smrt Izraelu' nego 'smrt Jevrejima'. To je čist fašizam".
To što antisemitske partije i pokreti u evropskim zemljama - uključujući i Njemačku, Francusku i Austriju - posljednjih godina doživljavaju porast popularnosti i uticaja izaziva zebnju u svakome čije razumijevanje svijeta počiva na uvažavanju lekcija iz prošlosti: u Njemačkoj dvadesetih i tridesetih godina prošlog vijeka milioni ljudi su se napajali idejama mržnje prema pripadnicima "nearijevske" rase iz Hitlerove autobiografske knjige "Mein Kampf" ("Moja borba") čija će zločinačka implementacija početi sistematskim paljenjem jevrejskih sinagoga irazbijanjem izloga jevrejskih radnji u Njemačkoj i Austriji u "kristalnoj noći" 9. novembra 1938. s kulminacijom u sistematskom ubijanju Jevreja u nacističkim logorima među kojima je bio i Jasenovac u kojem su ubijani i Jevreji "nestali iz čaršije".
Sa tom istorijskom pozadinom, saopštenje uprave Grada Sarajeva u kojem se kaže kako je "Grad Sarajevo oštro osudio ispisivanje grafita uvredljivog sadržaja u objektima u kojima žive Jevreji" krajnje je neadekvatno: jedino prihvatljiva mjera "oštre osude" bila bi pronalaženje i kažnjavanje počinilaca tog antisemitskog - a u osnovi i antibosanskohercegovačkog - čina.
Bilo je ovih nedjelja obilje povoda za najdublje uznemirivanje pred pozivima za ponavljanje genocida nad Bošnjacima; pred vrijeđanjem vjerskih osjećanja bosanskih muslimana u izjavama predsjednika Republike Srpske o "arlaukanju s džamija"; pred monstruoznom porukom narodne poslanice u Skupštini Srbije ("Čitam umrla Hatidža Mehmedović iz udruženja biznismenki Srebrenice. Ko li će je sahraniti. Muž ili sinovi?!") u kojoj se naslađuje nad smrću žene kojoj su u genoocidu u Srebrenici ubijeni muž i dva sina; u agresivnom nastojanju za uspostavu trećeg entiteta ... Ali, pristajanje da se o antisemitskim ispadima u Sarajevu i Tuzli govori "u kontekstu" antibošnjačkih ispada značilo bi i odustajanje od jedino prihvatljivog zaključka: nema tog konteksta u kojem bi moglo da se normalizuje ekstremno nenormalno.
Facebook Forum