Evropa i svijet pokušavaju sagledati posljedice referendumske odluke Britanaca o napuštanju Evropske unije zbog koje je premijer David Cameron podnio ostavku a evropski projekat pretprio najveći udarac u istoriji.
Evropski lideri su reagovali sa žaljenjem ali i odlučnošću da nastave zajedno dok desničari i nacionalisti širom Evrope, kao i u Škotskoj, pozivaju na popularno izjašnjavanja o daljnjem zajedničkom životu.
Ubjedljiva pobjeda od 52-48 posto u korist izlaska iz 28-člane Unije dovela je velikih gubitaka na londonskoj berzi i rekordnog pada vrijednosti funte i eura.
U emotivnom obraćanju ispred svoje rezidencije, Kameron je najavio povlačenje za tri mjeseca, tokom kojih bi pokušao sačuvati političku i ekonomsku stabilnost.
Nakon toga, novi britanski premijer bi trebalo da počne pregovore sa Briselom oko razdruživanja.
"Britanski narod je glasao za izlazak iz EU i njegova volja se mora poštovati," rekao je Cameron.
"Uradiću sve što mogu kao premijer da smirim ovaj brod u narednim mjesecima, ali ne mislim da bi bilo u redu da budem njegov kapetan", dodao je on i najavio da će učestvovati na sastanku Evropskog savjeta naredne sedmice.
U Briselu, lideri Evropske unije nisu krili da su očekivali drugačiji ishod referenduma ali su i odlučno pozvali Veliku Britaniju da što prije napusti Uniju.
"Sada od Velike Britanije očekujemo da sprovede u djelo ovu odluku britanskog naroda, koliko god taj proces bio bolan," naveli su u zajedničkoj izjavi Tusk, predsjednik Evropske komisije Jean-Claude Juncker, predsjednik evropskog parlamenta Martin Schulz i Mark Rutte, premijer Holandije koja trenutno predsjedava Unijom.
"Bilo kakovo odlaganje nepotrebno bi produžilo neizvjesnost," kazali su oni.
U Berlinu, njemačka kancelarka Angela Merkel je upozorila članice EU da ne izvalče zaključke koji bi mogli dovesto do novih podjela u Evropi.
“Odluku britanskog naroda smi primili sa žaljenjem,” kazala je. ”Nema sumnje da je ovo udarac za Evropu i za process evropskog ujedinjena.”
Boris Johnson, bivši gradonačelnik Londona i vjerovatni Cameronov nasljednik na čelu stranke i vlade, pozdravio je rezultat referenduma i rekao da je vrijeme "otmjene evropske ideje" prošlo.
Nigel Farage, vođa Stranke za nezavisnost Velike Britanije i jedan od vođa kampanje za izalazak iz EU, 23. jun je proglasio "danom nezavisnosti" za Veliku Britaniju.
Sa druge strane, Nicola Sturgeon, prvi ministar Škotske i vođa Škotske nacionalističke stranke je izjavila da je mogućnost drugog referenduma za nezavinsot Škokske, nakon onog održanog 2015., i dalje na stolu.
Škotska je ubjedljivo glasala za ostanak u EU i Sturgeon je dodala da će nakon aktivaranja Člana 50 o izlasku Velike Britanije Škotska početi proces za održavanje novog referendum o nezavisnosti.
Vođa francuske desnice Marin Le Pen i holandski ultra-desničar Geert Wilders također su pozdravili su rezultate referenduma u Velikoj Britaniji i tražili slično izjašnjavanje u svojim zemljama.
Britanska funta je pala za deset posto a velike gubitke pretrpjele su i britanske firme, pokazatelj strahovanja finansijskih tržišta da će odluka britanskih birača imati negativne ekonomske i političke posljedice po njihovu zemlju, ali i šire.
Banka Engleske saopštila je da je već preduzela sve neophodne korake da pomogne da se u Britaniji održi stabilnost i da se "pripremila obimnim paketom planova za nepredviđene situacije".
Facebook Forum