Dovoljan je sasvim letimičan pogled na bibliotekačku djelatnost u Crnoj Gori, da bi se zaključilo da je ona u teškom položaju. Novca nema dovoljno, pa se računa na evropske fondove. A za razliku od entuzijazma, koji se pojedinačno može naći u nekim crnogorskim bibliotekama, druge nisu zainteresirane čak ni da prime knjige na poklon.
Centralna narodna biblioteka „Đurđe Crnojević” na Cetinju, koja se finansira iz državnog budžeta, ima dovoljno sredstava za „normalno funkcionisanje“, ali novca ipak nema dovoljno za potrebe koje nameće doba digitalizacije.
Ova nacionalna institucija je završila glavni dio posla na digitalizaciji Crnogorske retrospektivne bibliografije od XV do XX vijeka, čiji opseg iznosi oko 15.000 stranica, odnosno 230.000 bibliografskih jedinica, obrađenih i sistematizovanih po međunarodnim standardima i koja predstavlja jedan od najznačajnijih trezora duhovnog života Crne Gore, ali i neophodan instrument za naučna i druga istraživanja.
Direktorka crnogorske Centralne narodne biblioteke, Jelena Đurović, rekavši da nedostajući novac pokušavaju da obezbijede iz evropskih IPA fondova, naglasila je da u Crnoj Gori nije bilo zatvaranja biblioteka.
„U Nacionalnoj biblioteci se više koristi stručna literatura i literatura koja je neophodna za istraživanje prošlosti Crne Gore. Kod nas se nalazi nacionalna kolekcije knjiga, periodika i dokumenata u kojima se nalaze još uvijek, možda ne otkriveni, podaci naše istorije, i bliže i daljnje. Naši korisnici su uglavnom istraživači, studenti i istoričari, a manje ljude koji dolaze da čitaju beletristiku. Mi nismo biblioteka pozajmnog tipa i sva građa se mora koristiti u čitaonici“, kazala je sagovornica RSE.
Glavna boljka problem finansiranja
Najznačajnija biblioteka koja, za razliku od Centralne, rentira knjige je podgorička biblioteka „Radosav Ljumović“. Njen direktor Milisav Popović ističe da ona, nakon dugog čekanja, funkcioniše u potpuno renoviranom objektu, odnosno, u prostoru koji odgovara savremenim standardima i tokovima u bibliotekarstvu.
„Naši problemi nisu više problemi koje proživljavaju druge biblioteke u Crnoj Gori, već se oni odnose na jačanje kadrovskih potencijala i veza sa institucijama koje njeguju kulturnu baštinu u Evropi“, kaže Popović koji, uz podsjećanje da je godišnja članarina u njegovoj ustanovi svega pet eura, napominje da i ova biblioteka očekuje dodatna sredstva iz Evropske unije.
„Danas je teško reći da je i jedna institucija zadovoljna izvorom finansija. Na sreću, mi pripadamo većem sistemu kao što je glavni grad. Najveći dio potpore dolazi iz glavnog grada i njihovog trezora. Postoje neki načini koji pomažu nama da se lokalno i samostalno finansiramo, ali to se prije svega odnosi na članarine.
Nadam se da ćemo uskoro, zahvaljujući već puštenim sistemima unutar biblioteke, kao što je dnevni boravak, sala za promociju, sala za razne manifestacije, doći do nekih finansija, kojima možemo riješiti barem svakodnevne probleme. U nekom dugoročnom nizu boljeg finansiranja moramo da se uzdamo u one projekte i finansiranje koje nudi Evropa.“
Popović: U bivšoj Jugoslaviji se mnogo više držalo do knjige
Direktor podgoričke Biblioteke za slijepe Božidar Denda.ističe da se ta institucija finansira iz državne kase, ali je novac koji se dobija od Vlade sve manji i manji.
„Knjige spikeri čitaju u tonskom studiju koji je za ta potrebe opremljen. Čitaju kompletan sadržaj knjiga. Nakon montaže, audio zapisi se pohranjuju na nosače zvuka, kao što su kompaktni diskovi. Ti kompaktni diskovi se pakuju u posebnu ambalažu, na kojoj se nalaze mali kartoni ispisani obostrano, sa jedne strane je adresa naših korisnika, a sa druge strane naša adresa. Na taj način se olakšava dostava naših usluga. Kada korisnici pročitaju knjigu, samo okrenu kartončić i knjiga istim putem, poštom, putuje od njih nazad prema biblioteci“, pojašnjava Denda.
Opisujući teško stanje bibliotečke djelatnosti, pisac Milorad Popović, koji se bavi i izdavaštvom, kaže da je u Crnoj Gori stanje u ovoj oblasti, ako ne lošije, bar podjednako loše kao u državama bivše Jugoslavije:
„U vrijeme komunizma se ipak mnogo više držalo do knjige. Danas u Crnoj Gori oko 20-tak opštinskih biblioteka uglavnom tavore. Gotovo ni jedna od njih, izuzev možda u vrlo ograničenom smislu Podgorička biblioteka, nema fond za nabavku novih knjiga. Kada su u pitanju crnogorski izdavači, gotovo nikako se ne otkupljuju knjige. Savremena crnogorska knjižna produkcija se ne može naći u bibliotekama. Neke nove knjige sam nudio, a to su najbolje knjige iz savremene crnogorske i regionalne književnosti. Biblioteke čqk i ne pokazuju interesovanje da dobiju knjige na poklon“, zaključuje Popović.
Centralna narodna biblioteka „Đurđe Crnojević” na Cetinju, koja se finansira iz državnog budžeta, ima dovoljno sredstava za „normalno funkcionisanje“, ali novca ipak nema dovoljno za potrebe koje nameće doba digitalizacije.
Ova nacionalna institucija je završila glavni dio posla na digitalizaciji Crnogorske retrospektivne bibliografije od XV do XX vijeka, čiji opseg iznosi oko 15.000 stranica, odnosno 230.000 bibliografskih jedinica, obrađenih i sistematizovanih po međunarodnim standardima i koja predstavlja jedan od najznačajnijih trezora duhovnog života Crne Gore, ali i neophodan instrument za naučna i druga istraživanja.
Direktorka crnogorske Centralne narodne biblioteke, Jelena Đurović, rekavši da nedostajući novac pokušavaju da obezbijede iz evropskih IPA fondova, naglasila je da u Crnoj Gori nije bilo zatvaranja biblioteka.
„U Nacionalnoj biblioteci se više koristi stručna literatura i literatura koja je neophodna za istraživanje prošlosti Crne Gore. Kod nas se nalazi nacionalna kolekcije knjiga, periodika i dokumenata u kojima se nalaze još uvijek, možda ne otkriveni, podaci naše istorije, i bliže i daljnje. Naši korisnici su uglavnom istraživači, studenti i istoričari, a manje ljude koji dolaze da čitaju beletristiku. Mi nismo biblioteka pozajmnog tipa i sva građa se mora koristiti u čitaonici“, kazala je sagovornica RSE.
Glavna boljka problem finansiranja
Najznačajnija biblioteka koja, za razliku od Centralne, rentira knjige je podgorička biblioteka „Radosav Ljumović“. Njen direktor Milisav Popović ističe da ona, nakon dugog čekanja, funkcioniše u potpuno renoviranom objektu, odnosno, u prostoru koji odgovara savremenim standardima i tokovima u bibliotekarstvu.
„Naši problemi nisu više problemi koje proživljavaju druge biblioteke u Crnoj Gori, već se oni odnose na jačanje kadrovskih potencijala i veza sa institucijama koje njeguju kulturnu baštinu u Evropi“, kaže Popović koji, uz podsjećanje da je godišnja članarina u njegovoj ustanovi svega pet eura, napominje da i ova biblioteka očekuje dodatna sredstva iz Evropske unije.
„Danas je teško reći da je i jedna institucija zadovoljna izvorom finansija. Na sreću, mi pripadamo većem sistemu kao što je glavni grad. Najveći dio potpore dolazi iz glavnog grada i njihovog trezora. Postoje neki načini koji pomažu nama da se lokalno i samostalno finansiramo, ali to se prije svega odnosi na članarine.
Nadam se da ćemo uskoro, zahvaljujući već puštenim sistemima unutar biblioteke, kao što je dnevni boravak, sala za promociju, sala za razne manifestacije, doći do nekih finansija, kojima možemo riješiti barem svakodnevne probleme. U nekom dugoročnom nizu boljeg finansiranja moramo da se uzdamo u one projekte i finansiranje koje nudi Evropa.“
Popović: U bivšoj Jugoslaviji se mnogo više držalo do knjige
Direktor podgoričke Biblioteke za slijepe Božidar Denda.ističe da se ta institucija finansira iz državne kase, ali je novac koji se dobija od Vlade sve manji i manji.
„Knjige spikeri čitaju u tonskom studiju koji je za ta potrebe opremljen. Čitaju kompletan sadržaj knjiga. Nakon montaže, audio zapisi se pohranjuju na nosače zvuka, kao što su kompaktni diskovi. Ti kompaktni diskovi se pakuju u posebnu ambalažu, na kojoj se nalaze mali kartoni ispisani obostrano, sa jedne strane je adresa naših korisnika, a sa druge strane naša adresa. Na taj način se olakšava dostava naših usluga. Kada korisnici pročitaju knjigu, samo okrenu kartončić i knjiga istim putem, poštom, putuje od njih nazad prema biblioteci“, pojašnjava Denda.
Opisujući teško stanje bibliotečke djelatnosti, pisac Milorad Popović, koji se bavi i izdavaštvom, kaže da je u Crnoj Gori stanje u ovoj oblasti, ako ne lošije, bar podjednako loše kao u državama bivše Jugoslavije:
„U vrijeme komunizma se ipak mnogo više držalo do knjige. Danas u Crnoj Gori oko 20-tak opštinskih biblioteka uglavnom tavore. Gotovo ni jedna od njih, izuzev možda u vrlo ograničenom smislu Podgorička biblioteka, nema fond za nabavku novih knjiga. Kada su u pitanju crnogorski izdavači, gotovo nikako se ne otkupljuju knjige. Savremena crnogorska knjižna produkcija se ne može naći u bibliotekama. Neke nove knjige sam nudio, a to su najbolje knjige iz savremene crnogorske i regionalne književnosti. Biblioteke čqk i ne pokazuju interesovanje da dobiju knjige na poklon“, zaključuje Popović.