Aktuelnoj krizi na svjetskom tržištu kapitala uslovljeno je hipotekarnim kreditima još se ne nazire lijek, iako su najjače ekonomije pripremile interventne milijarde, kaže ekonomista iz Beograda Radislav Osmajlić:
"Nismo u ovom trenutku sigurni da li će posledice krize biti zaustavljene na ovom nivou najnovijom intervencijom američke Vlade i ostalih vlada, odnosno centralnih banaka Evrope, Japana i Velike Britanije koje su pripremile u ovom trenutku nekih 300 do 350 milijardi što dolara, što eura, da bi zaustavile ovu krizu; ne znamo ni da li će se ova kriza prenijeti na naše područje".
Osmajlić podsjeća da tržište država regiona bilježe ove godine opadajući trend, ali i uočava jednu zanimljivost: primjer srpskog tržišta pokazuje da su ekonomske posljedece političkih poteza nepredvidljive:
"Tendencija na svim tržištima regiona u 2008. je padajući trend, ali ono što jeste primetno to je da srpsko tržište za koje se pričalo da je dosta uslovljeno politčkom scenom i makroekonomskim kretanjima, u određenim trenucima jeste pokazivalo znake opadanja prouzrokovanog političkim faktorima, ali sa druge strane, u trenucima kada se očekivao rast na osnovu određenih pozitivnih vesti, tog rasta nije bilo".
Ekonomisti ni ovog puta nijesu mogli govoriti o svojoj struci bez podsjećanja na političke uslovljenosti kapitala i tržišta. Profesor Ekonomskog fakulteta u Beogradu Dragan Đuričin tvrdi da je politčka elita u Srbiji najslabija karika tranzicije:
"Sa 250 predstavnika u parlamentu Srbija ima 17 puta više predstavnika od Sjedinjenih Američkih Država i 10 puta više od broja stanovnika nego Rusija. Vlada Srbije ima nedefinisan broj potpredsednika, nedefinisan broj ministara i posebno savetnika u ministarstvu. Pri tome se direktori i predsednici regulatornih tela ostavljaju umesto da se biraju. Posledice takvog stanja je prosto zatrpanost državne administracije, super mladim ekspertima bez iskustva poznat je efekat ekspertske pedofilije. Cirkulacija, koja se zove politika, nevladin sektor i državna birokratija blokira tranziciju, blokira početak prilagođavanja Srbije globalnim procesima koji su već uveliko otpočeli”.
O tranzicijskim tokovima govorili su i ekonomisti iz Hrvatske. Iako ima stopu rasta od 5 posto, duplo više od evropskog prosjeka, građanin Hrvatske ima znatno manju ekonomsku moć od onog u Evropskoj uniji. Predsjednik hrvatskih ekonomista Ljubo Jurčić:
"Imamo negdje oko 8.000 bruto društvenog proizvoda po glavi stanovnika. Ako imamo stope rasta od pet posto po glavi stanovnika, u Hrvatskoj bi dolazilo kao i svake godine 400 eura. Evropa koja u prosjeku ima 30.000 eura po glavi stanovnika, i to pri rastu stope od 2 posto . Tako i pored naše stupe od pet posto, nasuprot evropskih 2 posto, Evropljani odlaze dalje od nas, mi zaostajemo, i pri svemu tome naša politika uvijek priča da se mi približavamo Evropi".
Izgradnja institucionalne ekonomije traje deset do dvadeset godina, što je slučaj i sa Crnom Gorom, u kojoj i pored razvijenih institucija kapitala postoje gubici na tržištu. No, tako će biti sve dok domaći proizvod ne postane konkurentan na međunarodnom tržištu, kaže Maja Baćović sa Ekonomskog fakulteta u Podgorici:
"Govori se o finansijskoj krizi, govori se o nedostatku investitora i kako ih privuć, ali ono o čemu se jako malo govori jesu elementi koji čine ponudu na tržištu kapitala. Imate vrlo malo informacija, i vrlo malo rasprava o tome kakav je ustvari proizvod koji mi nudimo na tržište kapitala".
